Voorzitter, laat ik beginnen met een welgemeend compliment bij deze jaarrekening. Voor iedereen die zich in opdracht of in dienst van de gemeente inzet voor onze mooie stad. Met veel begeestering en energie alles mogelijk maken wat we doen. Waardering ook voor de jaarrekening die hoewel soms goed, soms ook slecht nieuws bevat, goed en helder in elkaar zit. Het kan altijd beter, maar de lat ligt heel hoog. Mooi.
Voorzitter, ruim een jaar geleden in een warme kas. Waar te midden van de plantjes en bloemetjes het nieuwe stadsbestuur haar kindje aan het grote publiek presenteerde. Een akkoord. Vol kansen en ambities.
Een akkoord in een kas. Het was er warm en gezellig. Het bleek een mooie verpakking. Maar wat zat er in? Een duurzaam en eerlijk product?
Voorzitter, Den Haag stond er vorig jaar goed zo niet beter voor dan vier jaar eerder. Er was nogal wat te verdelen. Dat zie je ook aan de grote extra investeringen die het stadsbestuur deed. En ik was in die kas dan ook enorm benieuwd, wat de nieuwe coalitie zou presenteren voor de stad. Onze stad. De stad die ons allen zo aan het hart gaat.
Nu een jaar later. De kas is nog heel. De coalitie zit er nog in en het is ogenschijnlijk nog best gezellig ook. Het is ook gelukt een aantal maatregelen te nemen. Danszalen krijgen een nachtvergunning, er is een blowverbod, het songfestival komt, misschien naar Zuid Holland, er komt een attractie boven het Binnenhof, winkelpersoneel mag op zondagavond wat later naar bed. Oh ja en na zes jaar vechten tegen het cultuurcomplex komt er 30 miljoen bij en is een nieuw plan gelanceerd: een megalomaan nieuw congresgebouw. Ik ben benieuwd.
Het was gezellig en warm in de kas. Maar buiten is het weer anders, voorzitter. Want zo plezierig als het voor de partijen misschien is, zo anders pakt het akkoord uit voor de stad.
Want wie in de stad rondloopt krijgt iets heel anders te horen. Mensen zijn bezorgd: een betaalbaar huis zit er voor starters en ouderen niet meer in. Het stadsbestuur doet te weinig. Het eerste jaar lag de woningbouw compleet stil. Uit projecten waar nog betaalbaar gebouwd kon worden werden de sociale woningen gesloopt. Prijzen stijgen veel harder dan we willen, de leefbaarheid staat in veel wijken steeds meer onder druk.
In plaats van een agenda te voeren die erop is gericht het mensen met een modaal inkomen meer kansen te geven, maakt het ze juist moeilijker in Den Haag. Het stadsbestuur weert mensen uit wijken als Zuid West, en uit het centrum. Door er alleen hoog en duur te bouwen. Door mensen op inkomen te weren in wijken als Moerwijk, zonder hen elders perspectief te bieden.
En de rode loper voor beleggers en investeerders wordt uitgerold, zien ReVa en Laak Centraal hun wijken in de uitverkoop gaan. We komen er straks over te spreken. Hier zijn echt andere keuzes te maken: door achterstanden in de sociale woningbouw in te lopen, door meer geld binnen te halen van het rijk, door prijzen en verhuringen te reguleren. Dit stadsbestuur gelooft te veel in de markt alleen. Daardoor dreigt de tweedeling snel toe te nemen.
Over verpakkingen gesproken. Voor ouderen en kinderen die een zetje nodig hebben, breken loodzware tijden aan. Vaste krachten in het welzijnswerk gaan vervangen worden door zzp’ers. Buurthuizen zullen gaan sluiten. Mensen moeten meer zelf opknappen. En het is nog niet alles: nieuwe bezuinigingsdonderwolken dienen zich aan. Hier kan een fantastische eenzaamheidscampagne niet tegenop. Het gaat hier om ouderen in een dubbel bovenhuis, die er niet uit kunnen. Om de activiteiten die er straks niet meer zijn voor kinderen. We hebben gezien hoe in Scheveningen het alom geroemde netwerk om ouderen te ondersteunen, naar de knoppen is geholpen.
Misschien wel de gemakkelijkste keuze die u kunt maken: stel die welzijnsbezuinigingen uit. De jaarrekening laat zien: pijnloos, zonder harde keuzes, kan je besluiten die 5 miljoen niet te bezuinigen. Door bijvoorbeeld de meevaller van het Enecodividend in te zetten, of het overschot van de parkeeropbrengsten of de Rotterdamse Baan te gebruiken. Voor tekorten op Cultuurcomplex, of fietsenstalling bij het KJ Plein worden steeds direct middelen gevonden. Waarom dan niet voor de meest kwetsbare kids en ouderen! Doe dat!
En ik doe een dringend beroep op het stadsbestuur en de partijen in het stadsbestuur: laat die enorme tekorten op jeugd en Wmo niet weer op de meest kwetsbare mensen rusten. Kijk naar Arnhem, daar bevochten de linkse partijen met verve dat dit niet gebeurt.
De gemeente dichtbij, in de stadsdelen. Het bleef bij wat spreekuren van wethouders. Heel goed. Maar het stoppen van de dienstverlening in de kantoren in de wijk is een trendbreuk. Een trendbreuk van wijkaanpak, meer taken naar de stadsdelen overdragen. Mensen mee laten praten. Over dat laatste. Inspraak, het wordt geprivatiseerd. Het is niet iets van de gemeente, maar iets tussen ontwikkelaars en bewoners. Een communicatietrajectje. Pas daar mee op.
Voorzitter, voor ik tot een afronding een paar zaken.
Over werk. de ambities zijn echt prima. Maar realiseer je dat in de kaartenbak niet alleen mensen zitten die met wat werkritme er zo weer zijn. Er zijn ook gewoon mensen die nooit meer op volle kracht aan de slag kunnen. Denk ook aan hen. Graag een reactie hierover.
En kijk naar onze jeugd. Het aantal werkervaringsplekken is laag, met nog altijd een relatief hoge jeugdwerkloosheid.
Op dit moment zijn er winkelstraten die buiten de hoofdwinkelstructuur vallen. Ik roep het stadsbestuur op om hier een plan van aanpak voor te maken.
Het monument van Nelson Mandela verdient een prominentere plek in onze stad. Daarom zouden wij graag zien dat er een onderzoek, in overleg met de kunstenaar, wordt gedaan naar een geschiktere locatie voor dit monument.
Voorzitter, in de kas is het warm en groen. Daarbuiten gaat het anders. Het stadsbestuur houdt de stad een beetje voor de gek. Het zou groen zijn, maar het heeft geen geld. Het zou investeren in betaalbare woningen stond in het akkoord, maar het bouwt voorlopig vooral duur, en zet de deur open voor huisjesmelkers en beleggers. Het zou eenzaamheid bestrijden, en ja het voert een mooie campagne, maar het bezuinigt er ook op. 20 miljoen op welzijn en het extra geld dat er in de vorige periode nog was voor de Wmo, is niet meer. Het doet betrekkelijk weinig aan verduurzaming en investering in het OV. En de dienstverlening in de stad wordt afgebouwd.
Voorzitter, het zou zo ongelooflijk mooi zijn als dit stadsbestuur onze samenhang, onze onderlinge solidariteit, tot kracht van de stad zou maken. En tot de kracht van haar beleid. Dat zijn pas kansen en ambities!
Herinner je de oproep in Zuid-West van de bewoners die we spraken toen we er met de raad op bezoek waren. Iedereen zei het: investeer in ontmoeting. Laat ons niet vallen, laat mensen niet vallen. Laat dat een inspiratiebron zijn.
Na ruim een jaar roep ik het stadsbestuur op: Kom uit die kas. Durf vuile handen te maken. Wees niet te lief voor elkaar, durf elkaar de waarheid te vertellen en wees vooral eerlijk en sociaal voor de stad.
Wij kijken uit naar de antwoorden en naar de nieuwe begroting. Het kan echt zoveel eerlijker.
