Vanavond debatteert de Haagse gemeenteraad over het onderzoek van het Landelijk Parket naar wethouders De Mos en Guernaoui. Lees hieronder de inbreng van fractievoorzitter van de Haagse PvdA Martijn Balster terug.
Voorzitter, ik was vanochtend bij de start van de kinderboekenweek. Kinderen fietsten over het schoolplein op versierde tweewielers. Nieuwe kinderboeken werden de klassen in gedragen. Ze gaan er een fantastische feestweek van maken. De juffen en meesters bieden ook vandaag vol overgave het beste onderwijs aan onze kinderen.
Voorzitter, nog geen 100 meter hiervandaan, en elke meter verderop, wonen mensen die zich vandaag zorgen maken over de stijgende huur en het gebrek aan onderhoud van hun corporatiewoning. Er lopen steeds meer dakloze mensen door de stad die ook vanavond zoeken naar onderdak voor de nacht. Oudere inwoners hebben zorgen of zij de liefdevolle zorg nog wel krijgen die nodig.
Vanavond zouden we in gesprek gaan met de bewoners van stadsdeel Laak, over hetgeen de bewoners bezig houdt.
In plaats daarvan zijn we nu hier. Bezig met onszelf. Omdat Den Haag geen stadsbestuur meer heeft vanwege vermeende corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim door twee wethouders van de grootste partij van onze stad: Groep de Mos.
Voorzitter, voor het oog van een half miljoen Hagenezen en Hagenaren laat ons stadhuis zich van zijn lelijkste kant zien. De inwoners van onze stad hebben behoefte aan zekerheid. Aan een betaalbaar huis baan, goede zorg en een fijne buurt. Aan een eerlijke toekomst. Het meest schrijnende aan deze hachelijke situatie is dat we niet bezig zijn met de inwoners van onze stad, maar met onszelf. Dat is pijnlijk, gênant én vooral: verkeerd.
Voorzitter, ik wil opmerken dat ik blij ben dat de collega’s van D66, VVD en GroenLinks vandaag besloten hebben niet meer verder te gaan met deze coalitie. Het is de enige juiste keuze.
Je kunt niet een beetje integer zijn. Bij integriteit gaat het om regels. Bij integriteit gaat het ook om gedrag, houding en cultuur. Het kan nog zo hoog op de agenda staan van ieder stadsbestuur, maar het is meer dan mooie nota’s en mooie woorden alleen.
Het is niet de eerste keer dat wij hierover spreken. Er zijn al jaren grote vraagtekens over de werkwijze van Groep de Mos. Recent nog over de nachtvergunningverstrekking. De afgelopen 24 uur werpen alleen maar meer vragen op.
We moeten alles op alles zetten om te voorkomen dat ons handelen hier op het stadhuis en de integriteit van de politiek op het spel komt te staan. De inwoner van Den Haag moet kunnen rekenen op integere bestuurder en politici. De inwoner van Den Haag, of dat nu ondernemers zijn, organisaties of bewoners. Ze moeten zeker van kunnen zijn dat ze door de gemeente gelijkwaardig en eerlijk behandeld worden.
Voorzitter, uiteraard zullen wij voor wat betreft de rol van de Groep de Mos, de wethouders en het fractielid waarnaar onderzoek loopt moeten afwachten. Maar dit schaadt het vertrouwen in de politiek. In ons allemaal.
Het stadsbestuur is er zwaar door geraakt en het raakt ons allemaal. Het is aan onze gemeenteraad en het stadsbestuur om ons te wapenen tegen invloeden die de integriteit van politiek en bestuur aantasten of in twijfel trekken.
Kijkend naar wat er gebeurd is, er een aantal zaken waarin direct verbetering moet worden aangebracht. De PvdA-fractie dringt hier al lang op aan. Nu wordt het tijd dit te regelen. Ik vraag een reactie van het demissionair college ten minste op de volgende zaken met voorstellen te komen. Dat mag niet wachten op de uitkomsten van het OM-onderzoek.
Het eerste: als ambtenaren door het gedrag van bestuurders in gewetensnood komen. Dan moeten zij zich vrij voelen om dit te melden. Wat de reden en oorzaak ook is. Mijn vraag aan het demissionaire stadsbestuur is dan ook: is dit op orde. Bent u bereid hier kritisch naar te kijken? Graag een concrete toezegging.
Den Haag is een van de weinige steden waar niet standaard een integriteitstoetsing van bestuurders plaatsvindt bij aantreden. Dat moet wel. Bent u bereid dit direct in te voeren. Te beginnen met een toetsing van de huidige wethouders? Zij moeten boven alle schijn verheven zijn!
Ten aanzien van de vergunning verlening vinden wij nog steeds; dat er altijd objectieve criteria moeten gelden en iedereen de kans moet krijgen mee te dingen. Wie het eerst komt wie het eerst maalt? Kon niet, kan niet. Is het college bereid hier af te stappen van deze systematiek?
In de casus van de nachtvergunning was De Mos verantwoordelijk voor het proces, de burgemeester voor de verstrekking van de vergunning. Welke lessen kunnen worden getrokken nu het OM onderzoek doet naar de verstrekking van nachtvergunningen? Is het demissionair college bereid deze besluitvorming extern te laten toetsen op integriteit?
Ik wil ook duidelijkheid over de betaling van politieke partijen door bedrijven. Zeer onwenselijk, helemaal als dit niet transparant is. En ja ik weet, partijen gaan er zelf over. Totdat het het stadsbestuur besmet. En dat is nu gebeurd. Er moeten spelregels komen en volledige openheid. Hier moeten we ons met elkaar over buigen.
Aan het demissionair college de vraag: kan de lijst met bedrijven die de Groep de Mos sponsoren en sponsorden, en die op tafel lag bij de de onderhandelingen, naar buiten worden gebracht? En kan op zijn minst worden afgesproken dat elke deelnemende coalitiepartij altijd openheid van zaken verschaft in schenkingen van de afgelopen jaren, bijvoorbeeld boven de 200 euro?
Voorzitter, er is ook een raadslid verdacht. Ik ben benieuwd of de Groep de Mos hier dezelfde formule toepast als bij de beide wethouders is gebeurd. Lijkt me cruciaal voor ons aller geloofwaardigheid als raad. Ik hoor graag de reactie van de Groep de Mos.
Voorzitter, dan de politieke situatie. Ik begrijp dat de VVD alle partijen uitnodigt voor gesprekken om te komen tot een nieuw stadsbestuur. Het is belangrijk dat dit zorgvuldig gebeurt met respect voor ieders positie. De Partij van de Arbeid staat altijd open om het gesprek aan te gaan over datgeen dat voor de inwoners van Den Haag echt van belang is.
Voorzitter, afrondend.
Mijn fractie is ontsteld over de situatie waarin we nu zitten als gemeente. Het zal een serieuze opgave worden voor politiek Den Haag om vertrouwen terug te winnen. Schoon schip is nodig. Niet in mooie woorden, maar in daden.
Dit nooit meer.
