Ich habe mein herz in Vadercentrum Verloren – spreektekst begrotingsdebat

Iedereen in Vadercentrum is

Waardig en gelijkwaardig

Iedereen voelt ze zich thuis en komt graag terug

We blijven plakken

Vadercentrum Laak is net zo’n

Grote lijmfabriek als Nederland;

Iemand die eenmaal binnen is,

Komt altijd weer terug en

begint te zingen:

Ich habe mein herz in Vadercentrum Verloren.

Voorzitter, in dit gedicht zit het allemaal. Drie weken geleden sprak ik in het Vadercentrum met Iraak-Nederlandse dichter Samed Taky. De Nederlands-Irakese-Laakse Taky beschrijft de veerkracht van de stad op zijn mooist. Het samen stad zijn, het samen wérken en het samen doen. Het beschrijft het #1DenHaag waar wij als PvdA voor staan. Deze stad van iedereen die zijn hart verliest aan Den Haag.

De afgelopen maand was de PvdA fractie drie vrijdagen achter elkaar in Laak. We spraken er stuk voor stuk – op en top Haagse mensen – in de weer voor hun buurt en voor hun medemens. Hagenaars die niet vergeten, om zich heen te kijken.

In de weggeefwinkel geeft mensen zonder iets een nieuwe start met volledige inboedel voor de woning. Bij de voedselbank in de Oase, zetten ze zich in om participatie wijkgenoten te vergoten. Omar Muni, niet alleen een rolmodel voor vluchtelingen in Den Haag, ook een ijzersterk voorbeeld voor werkgevers die kansen zouden moeten bieden aan mensen die kwetsbaar zijn en zelfvertrouwen moeten terugwinnen. Het Servicepunt Arbeid, waar ze als geen ander door hebben wat jongeren belemmert om te solliciteren en ze toch naar die baan weten te krijgen.

Neem De Ketel – waar ze bezig zijn met het ontwikkelen van bakken met planten die fijnstof zullen opnemen en onze luchtkwaliteit zullen verbeteren! Een innovatie die straks de wereld over kan. Maar niet zonder mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt hier een kans op een mooie toekomst te bieden.

Laak heeft alles. Schrijdende armoede, vocht en schimmel, malafide huiseigenaren. Maar ook juwelen van bewoners, een solidariteit van mensen waar je geroerd door raakt.

PvdA visie op deze begroting

Voorzitter, deze begroting bevat een grote impuls. Er gaat veel extra geld naar de onderkant van de arbeidsmarkt. Er komt een nieuwe impuls van het armoedebeleid aan. Mede op basis van 100 miljoen rijksgeld. Hard nodig: een kwart van de Haagse kinderen groeit op in armoede. Het meest schokkende cijfer uit deze begroting. Daarbij de berichten over groeiende armoede onder ouderen. Armoedebestrijding moet topprioriteit van dit college blijven!

Flinke extra investeringen in de economie en in de leefomgeving, zijn ook goed nieuws. Werk voor iedereen. Niet alleen door te investeren in de happy few en ijdele hoop in trickle down. Door te investeren in sectoren als toerisme, MKB, lokale maakindustrie. Zoals bij Coöperatief Eigenwijzer, in die soepfabriek dus.

Voorzitter, hier zit gelijk de twijfel bij de begroting. De grote economische impulsen deze periode hebben nog weinig zichtbaar resultaat opgeleverd. . Het bedrijfsleven spekken zonder resultaten, daar zijn wij niet van. Wordt 2017 oogstjaar voor dit college of niet? Hoeveel banen hebben we nu en waar staan we volgend jaar? Wij zijn inmiddels een beetje bezorgd.

Financiën

Voorzitter, De Financien. Er zijn weinig gemeenten die zich ogenschijnlijk zo eenvoudig door de grote decentralisaties heen werken en de nodige tegenvallers van het Rijk hebben kunnen opvangen.

Maar, de PvdA mist het financiële vergezicht in deze begroting. De ruimtelijke plannen kennen nog geen financiële inkleuring. In het bijzonder de woningambities niet. Sterker: de groei-met-groei middelen gaan nu feitelijk niet naar woningbouw toe. Terwijl binnenstedelijk bouwen steeds duurder wordt. Een woningtekort dreigt?!

Voor de ambitieuze anti-segregatieplannen die in Ruimte voor de Stad zitten, zouden we rijksgeld moeten claimen. Legt het college die claim nu op tafel bij het Rijk? Voor stedelijk vernieuwingsgeld, waarmee wij onze woon- en duurzame vervoersambities kunnen realiseren?

Voorzitter, wij komen structureel geld te kort voor de leefomgeving, voor het reguliere onderhoud. Willen we dat op peil krijgen zullen we structureel geld moeten vinden en vormen. Dat geldt ook voor groen. We komen jaarlijks 5 miljoen te kort. Wat doet het college? U begrijpt dat wij graag willen helpen, bijvoorbeeld door de bezitters van de duurste woningen in deze stad, wat hoger aan te slaan.

En voorzitter. Het ontbreekt vaak ook aan transparantie in deze begroting. Voorbeeld bij uitstek: het immense overschot van 18 miljoen vorig jaar en dit jaar al weer 5 miljoen op de Wmo. Op de zorg voor de meest kwetsbaren. Voor de wethouder ook volstrekt onverwacht. Bij de begrotingsbehandeling in de commissie: vraagtekens alom. De Rekenkamer gaat ons hopelijk snel meer duidelijkheid bieden. Hoe kan het dat wij dit inzicht niet hebben? Het mag niet zo zijn dat mensen nu niet de zorg krijgen die zij hard nodig hebben.

En de 180 miljoen. Jaar op jaar schuiven we deze reserves door. Voorzitter, dat herhaaldelijke doorschuiven moet stoppen als de noden in de stad en de ambities zo hoog zijn. Wij moeten nu snel zicht krijgen op de manier waarop wethouder De Bruijn dit probleem te lijf gaat.

Op initiatief van leden Zandstra en Kapteijns bieden begrotingen en raadsvoorstellen straks inzicht in de consequenties voor het klimaat. Een welgemeen compliment waard.. Er moeten flinke scheppen bovenop om aan de afspraken in Parijs te kunnen voldoen. De raad zit daar daar nu echt bovenop gaat zitten, dankzij de Lokale Klimaatwet.

1 DEN HAAG

Taal verbind de stad. Taallessen zijn zo belangrijk. Nu is het voor mensen ongelooflijk moeilijk om betaalbaar taalonderwijs te krijgen. Fantastische vrijwilligers kunnen alleen goed genoeg functioneren als er voldoende professionals om heen staan. Graag horen we van het college hoe deze professionalisering vorm krijgt. Starten we hier ook een lobby richting het rijk voor intensievere inburgering? Maken we er zelf extra onderwijsbudget voor vrij? Of laten we mensen aan hun lot over!

Voorzitter, wij hebben discriminatie twee jaar gelden weer hoog op de agenda gezet met onze motie die opriep tot een discriminatievisie. Die kwam er, maar de praktijk is weerbarstig. Kleine successen zijn er. Een dik compliment voor het anoniem solliciteren. Gaat het college dit ook vragen van onze gesubsidieerde instellingen? Dat lijkt ons een uitstekend plan.

Het melden van discriminatie moet lonen. Melden leidt nu namelijk te vaak tot teleurstelling. Mensen die discrimineren moeten bestraft worden. Het anti-islamklimaat moet fel worden bestreden. Ziet het college mogelijkheden om de anti-dsicriminatie-aanpak verder uit te breiden?

Voorzitter, Den Haag is al sinds mensenheugenis een diverse stad. Over diversiteit wordt veel gepraat maar er wordt weinig gedaan. Het is niet te verteren dat adviesorganen en –raden van de gemeente, onze deelnemingen, de onderwijsinstellingen, de besturen van culturele en welzijnsinstellingen worden bestuurd door hoofdzakelijk hagelwitte Hagenaars. En ook vaak man. Voorzitter, een gebrek aan diversiteit maakt organisaties zwak. Zo heeft een organisatie geen voeling met de stad, onvoldoende kennis van alle doelgroepen en is men niet in staat mensen te binden.

Voorzitter wij willen dat het college zichtbaar gaat maken hoe het is gesteld met de samenstelling van de Haagse besturen. Wij lanceren nu-hier de website haagsebesturenzoekenkleur.nl. De website is vanaf nu online, neem gerust een kijkje. We openen het gesprek over de broodnodige diversiteit in besturen, laten er zien welke besturen kleur – dús talent – kunnen gebruiken. We roepen het gemeentebestuur op haagsebesturenzoekenkleur.nl zo snel mogelijk over te nemen en de leiding te geven aan dit proces. Ook zouden wij graag zien dat Divers Den Haag de ruimte krijgt om alle besturen te trainen in diversiteitsbeleid en dat besturen vacatures openbaar gaan maken, zodat iedereen – ook buiten het insidersnetwerk – zich kan melden. Graag een reactie op onze voorstellen.

WIJKAANPAK

Voorzitter, via combinaties van fysieke en sociale inzet, krijgen buurten dankzij de wijkaanpak de extra aandacht die nodig is. De nodige successen zijn geboekt. De sociale veiligheidsaanpak in Mariahoeve. De aanpak van ondermijning in het Joubertplantsoen. Er spelen weer kinderen op het Slachthuisplein en het Heeswijkplein. Is het college bereid de wijkaanpak – met oog voor repressie en de harde kant en veel aandacht voor mensen, sociale structuren en participatie – te intensiveren? Bijvoorbeeld in LaakNoord – met veel aandacht voor veiligheid, wonen en armoede – Mariahoeve – met veel aandacht voor verborgen sociale problemen – en Rustenburg/Oostbroek met veel aandacht voor de slechte gezondheid en de slechte omstandigheden in particuliere woningen?

ZORG

Voorzitter, we merkten het al op. De overschotten in de zorg moeten niet onbenut blijven. Wethouder Klein heeft aangegeven goed te gaan kijken naar de hoogte van de eigen bijdragen. Veel gemeenten verlagen deze nu. Den Haag kan echt niet achterblijven. Wij hopen op een snel besluit hierover. Wellicht kan de wethouder hier vandaag iets over kwijt?

Minder blij zijn we met de nog altijd zeer ingewikkelde formulieren. Het lukt mensen In Den Haag zelfstandig eigenlijk niet om een Wmo-formulier in te vullen. Zo complex en gedetailleerd. Dat schrikt af. Dat is niet goed. Want toegankelijkheid moet voorop staan. Wij zouden graag zien dat dit veel simpeler wordt en de indicatie meer op basis van vertrouwen.

Daarom dienen we een motie in met als dictum:

Verzoekt het college,

• Een nieuw of aanzienlijk korter formulier te ontwikkelen voor de eerste melding door de cliënten, waarmee zij binnen vijf minuten kunnen aangeven waar zij behoefte aan hebben en/of worden doorverwezen naar een Servicepunt of cliëntondersteuner.

• Te onderzoeken of het mogelijk is om de melding en aanvraag te versnellen door binnen twee weken een melding af te doen met een voorlopig recht op de aangevraagde voorziening, minimaal bij cliënten die reeds bekend zijn bij de gemeente, eerder de gehele aanvraagvraagprocedure hebben doorlopen, bij wie het gaat om een aanvullende voorziening, of wanneer een voorziening direct noodzakelijk is;

• Binnen de daarvoor geldende maximale termijn van acht weken het definitieve besluit te nemen op de aangevraagde voorziening, waarbij onterecht toegekende voorzieningen worden teruggevorderd.

Ronduit bezorgd zijn we over de 3 Haagse wijken in de top 5 met hoogste zorgkosten van Nederland. Voorzitter – als wij onze ambitieuze Haagse decenniumdoelen echt willen halen, dan moet preventiegeld gebundeld worden. Is de wethouder bereid het Rijk aan te sporen om verzekeraars te dwingen hun middelen in door ons gewilde preventiepot te leggen. Zodat we juist in Laak, Moerwijk en Rustenburg Oostbroek, die zorgkosten op termijn omlaag krijgen en de gezondheid van mensen er navenant toeneemt?

En Vz. De participatieverschillen in onze stad zijn immens. De mensen die hier wat aan proberen te doen, zijn op 1 hand te tellen. Professioneel welzijn? Nauwelijks meer. Voorzitter, waar is die zorg van dit stadbestuur over zo weinig participatie? Hoe krijgen we de participatie hoger? Wij kijken uit naar de analyse van de kwaliteit en kwantiteit van het welzijnswerk in de stad, die wethouder Klein ons zal bieden binnenkort. Evenals de beloofde impuls voor het maatschappelijk werk. Wij tekenen de motie van GDM mee om te voorkomen dat 5 welzijnsorganisaties hun professionals de deur moeten wijzen. Het college moet zich aan de belofte houden dat de doelmatigheidskorting niet het primaire proces raakt.

WONEN

Voorzitter, We bouwen weer. 2500 woningen per jaar. Beter dan de 1500 die eerder in de planning stonden. Maar is het genoeg? De provincie gaf ons vorige week een waarschuwing. “5000 woningen zijn minimaal nodig. En er gebeurt te weinig”.

Voorzitter, wij voelen de urgentie niet bij dit college. Gelukkig krijgen wij steeds meer bondgenoten in het streven naar betaalbare huurwoningen. De ambitie van D66 in het landelijke verkiezingsprogramma om 100.000 betaalbare energieneutrale huurwoningen te realiseren, geeft hoop. Maar wat doet het college, financieel, in de ruimtelijke ordening in de lobby richting het Rijk? Graag een reactie.

En wat doet dit college nu aan duurzaamheid van woningen? De afdoening van onze motie bij de algemene beschouwingen geeft geen zicht op investeringen. Dit college gaat deze periode toch niet afsluiten zonder enig resultaat op het verduurzamen van woningen?

Op vocht- en schimmelproblematiek moeten we nu echt doorpakken. Breng stadsbreed in kaart waar de vocht en schimmelproblematiek het grootst is en werk de problemen met corpo’s GGD en bewoners de stad uit.

Daarom dienen we de volgende motie in, met als dictum:

Verzoekt het college:

• Samen met de woningcorporaties, particuliere verhuurders die zich willen committeren en de GGD, te komen tot een aanvalsagenda Schimmel en Vocht, waarin de problematiek stadsbreed in beeld wordt gebracht en ambitieuze, gemeenschappelijke doelstellingen worden geformuleerd om de problematiek te verminderen.

• De Raad via een jaarlijkse schimmelmeter hierover te informeren.

Voorzitter, Wij maken ons zorgen over de belangen van huurders. Hun organisatiegraad is laag. Wij zouden de wethouder willen voorstellen om net zoals in Amsterdam te komen tot een stadsbrede huurdersfederatie – waarin de huurdersverenigingen van de corporaties zijn vertegenwoordigd, maar zij ook gezamenlijk de belangen van particuliere huurders behartigen. Wil de wethouder dit onderzoeken en met een voorstel hiertoe komen?

Voorzitter,

Terug naar Laak. Kijk naar de Binckhorst. Kijk naar de jongeren die aan de slag gaan, bij Omar Muni, via het Servicepunt Arbeid. Kijk naar de enorme betrokkenheid bij de wijk en de onderlinge solidariteit.

Dat zet je met beide voeten op de grond. Als je leest over Haagse kracht, discussies over een internationaal park. Een uurtje meer of minder horeca open. En op de lachspieren werkende termen als central innovation district en de nog amusantere happy streets.

Voorzitter, het is serieuze business om de stad voor te bereiden op de toekomst. Nog diverser. Nog meer mensen aan een baan helpen. Aan een woning. Aan tolerantie en wederzijds respect. Daar is een hoop lijm voor nodig zoals Samed Taky zo mooi onder woorden brengt. En geld. Deze stad kan nog wel een beetje meer solidariteit en ambitie gebruiken. Ik hoop dit college hier op ons pad te vinden.