#1DenHaag in de praktijk: “Die verstrikking verstikt”

Niet rond kunnen komen. Psychische problemen hebben. Begeleiding nodig hebben om er voor te zorgen dat je dochtertje krijgt wat het nodig heeft. Een tijdje terug liep ik mee met een gezinsbegeleidster. Financiële, psychische en sociale problemen in één gezin, het komt te vaak voor. Ik zag het aan den lijve. Aan hoe het kindje was gekleed, aan de toestand in het huis, aan de administratie die al jaren onder het bed lag, ongeopend. En als je het dan eens ziet, er over praat, dan weet je hoe ongelooflijk ingewikkeld het is voor zo iemand, om uit de neerwaartse spiraal te komen. Perspectief bieden aan wat we noemen multi-probleemgezinnen. Daarvoor is nog een lange weg te gaan. Omdat we gewend zijn een ding tegelijk te doen en omdat goedwillende professionals worden belemmerd door een politiek van rancune en ‘eigenschuld’.

Twee weken geleden las ik een onderzoek van Platform31. De club die voor gemeenten onderzoek doet. Zij sloegen aan op Amerikaanse werkwijzes waarbij ze door schade en schande hebben ontdekt, hoe je de gezinnen waarover ik het heb, weer perspectief geeft. Belangrijk daarvoor is om uit te gaan van de bereidheid van mensen om de handschoen op te pakken. Het vertrouwen geven, dat mensen dat ook zelf kunnen. Die bereidheid is er namelijk vrijwel altijd, maar door de vele problemen raken mensen verstrikt. En die verstrikking verstikt. Zorgen over geld, maken dat je minder gemakkelijk plant, langzamer gaat leven en letterlijk dommer wordt (je IQ gaat zelfs achteruit, blijkt uit onderzoek). Als je minder gemakkelijk plant, loopt de administratie op, komt je afspraken voor je kinderen niet na, lukt het niet meer om het huishouden draaiend te houden. En bijgevolg vluchten mensen daardoor soms in alcohol, of nog erger. Die neerwaartse spiralen moet je doorbreken, door mensen zelfvertrouwen te geven en ze daarbij te begeleiden. En als eerste te werken aan de grootste blokkade en die blijkt vaak de schuldenlast te zijn, gepaard gaand met grote, grote zorgen, die mensen dag en nacht bezighouden.

We leren steeds meer, ook hoe we in de meest moeilijke situaties aan de slag moeten gaan om perspectief te kunnen bieden. Helaas gaan nog veel politieke partijen uit van het omgekeerde: slecht gedrag bestraffen en het eigen-schuldprincipe hanteren. Het wegzetten van mensen, ze laten bungelen, werkt echter juist averechts. Het leidt tot gescheiden samenlevingen, waarin de een van de ander niet ziet in welke problemen hij/zij zit. Dat zullen we kost wat kost moeten voorkomen.

Ik ben dan ook ontzettend blij dat Den Haag aan de slag gaat met een aanpak waarbij de persoon en het gezin centraal staat en alle problemen die er zijn in samenhang worden aangepakt. Dat begint bij het zelfvertrouwen terug krijgen. Niet iemand die tegen je zegt, eigen schuld, had je maar niet… Nee, iemand die zegt: de problemen zijn groot, dat weet je best, maar er is een weg naar een normaal leven. We pakken de handschoen op en gaan keihard aan de slag.