Wat een jaar. Eind vorig jaar startte ik als wethouder in onze mooie stad. Voor inwerken was geen tijd, want de bestuurscrisis was nog niet achter de rug of de volgende crisis brak uit.
Er was veel verdriet, er werd gevochten in onze ziekenhuizen, om leven en dood. Er werd veel gezorgd, meegeleefd, naar anderen omgekeken. Door alle hulpverleners die zich het schompes werkten. En door vele anderen. Wat was het indrukwekkend om te zien hoe zoveel mensen in zo’n korte tijd in de ‘hulp-stand’ kwamen. Hoe mensen er stonden voor een kwetsbare buur. Hoe er belrondes werden opgestart om te horen hoe het met eenzame mensen in de stad ging. Er laptops werden ingezameld voor kinderen die thuis het schoolwerk moesten doen. En hoe met al die maaltijden steeds weer contact werd gemaakt, juist ook met mensen die anders vrijwel zeker in isolement zouden zijn geraakt.
In deze eindejaarsblog een paar hoogtepunten van 2020 en een vooruitkijkje naar 2021. Over solidariteit in onze stad, over wonen en over de wijkaanpak. Terug van weggeweest.
Stadssolidariteit
Een wethouder die verantwoordelijk is voor het welzijnsbeleid en bewonersparticipatie, kan alleen maar trots zijn op deze bewonerskracht. Trots op onze buurthuizen, op alle actieve bewoners, op de professionals die dagelijks in de wijken en buurten aan de slag zijn, die harder werkten dan ooit om mensen in beeld te houden. Soms met professionele hulp, vaak gewoon met een boel aandacht.
De stadssolidariteit die we hebben gezien het afgelopen jaar is het koesteren en versterken waard. Samen werken we op dit moment hard aan nieuw participatiebeleid en een nieuwe visie op het welzijnswerk in de stad. Actieve bewoners moeten we koesteren, bewoners voor wie dat ingewikkelder is, stimuleren of op de juiste manier ondersteunen. In 2021 maken we nieuwe plannen, op de golf van prachtige initiatieven en geweldige professionals en vrijwilligers die onze stad rijk is!
Ondertussen ondersteunen we buurthuizen die het moeilijk hebben. We hielden dit jaar het Couveehuis open en gaan komend jaar aan de slag om van het Wingsgebouw in Loosduinen een plek van ontmoeting te maken. In Zuidwest zijn op verschillende plekken weer ontmoetingsplaatsen gerealiseerd. Hier was al heel veel behoefte aan, de coronaperiode confronteert ons nog eens extra op het belang van ontmoeting. Natuurlijk, we hebben geleerd, dat we ook digitaal veel mensen kunnen bereiken. Maar ook wat het niet brengt: het persoonlijk contact, elkaar in de ogen kijken, samen dingen doen. We missen het.
De woningnood te lijf
Het is niemand ontgaan. Er heerst absolute woningnood. Het afgelopen jaar hebben we een stevige koerswijziging ingezet in Den Haag. Betaalbaar bouwen is de norm geworden. De gemeente heeft het stuur in handen genomen om ervoor te zorgen dat de stad niet groeit om het groeien, maar voor elke portemonnee een thuis biedt. Veel te veel mensen wachten op een woning. En te vaak wordt van de afhankelijke positie van onze huurders grandioos misbruik gemaakt. Dat kan niet, betaalbaar wonen is een grondrecht. Voor iedereen. Daarom bouwen we de komende jaren heel veel betaalbare woningen voor elke beurs. En doen we er alles aan deze woningen betaalbaar te houden. Met een bijna unanieme raadsmeerderheid en een akkoord tussen gemeente, corporaties, ontwikkelaars en beleggers, kunnen we nu nog harder dan ooit aan de slag.
Tegelijkertijd moeten we misstanden stevig aanpakken. Dat is de reden waarom ik het afgelopen jaar de kamerverhuur aan banden heb gelegd, de handhaving door onze Pandbrigade heb opgeschroefd en we het komend jaar een verhuurvergunning willen invoeren. Verhuren prima, maar dan wel tegen een fatsoenlijke prijs en onder menswaardige omstandigheden. Slecht onderhoud, het ontbreken van huurcontracten, of intimidatie kunnen we niet accepteren. Goede verhuurders hebben in de gemeente een bondgenoot. Verhuurders die goudgeld verdienen over de rug van onze huurders hebben een probleem. We gaan daar volgend jaar mee door.
Wijkaanpak, terug van weggeweest
En dan onze wijken. Te lang is een aantal wijken aan hun lot overgelaten. In het bijzonder de wijken in Den Haag Zuidwest. In twintig jaar zijn deze wijken van het Haags gemiddelde naar de onderste regionen gezakt. Dagelijks merkbaar voor bewoners in slechtere gezondheid, veel armoede, hoge werkloosheid en in woningen die aan het einde van de levensduur zijn. We kunnen verklaringen blijven zoeken in de financiële crisis van 2008, de crisis bij de woningcorporaties, de oliedomme stop van de rijks-wijkaanpak, waardoor er een eind kwam aan miljoeneninvesteringen in kwetsbare wijken. Allemaal gedane zaken. Liever zetten we de schouders onder een aanpak voor de toekomst, die werkt en perspectief geeft.
We zijn daarom in 2020 gestart met investeringen in woningverbetering en maken plannen voor renovatie en nieuwbouw in Den Haag Zuidwest, zoals in de Dreven, Zichten, Gaarden. Op heel korte termijn beginnen we aan de Assumburgweg, de kop van Moerwijk, de Twickelstraat. Aan de Dedemsvaartweg zijn nieuwe woningen bijna klaar, veel betaalbaar, in Haags Buiten, randje Den Haag, 124 sociale appartementen. We draaien, er komen steeds meer betaalbare woningen bij, maar het tempo moet verder omhoog. En naast woningen zien we graag dat de buitenruimte wordt opgeknapt, er genoeg voorzieningen zijn.
We zijn dus begonnen met een wijkaanpak. Een die verder gaat dan stenen alleen, maar juist de mens centraal zet. Samen met corporaties, ontwikkelaars, maar vooral ook bewoners sociaal ondernemers, ons sociaal werk, de zorgmedewerkers, onze leerkrachten. Zuidwest op zijn best. Onder dat motto voeren we al veel gesprekken. Ikzelf, op mijn wekelijkse spreekuur. De corporaties, onze ambtenaren, al onze wijkwerkers. Want plannen maken doen we niet alleen.
En we doen ons uiterste best om straks ook de erkenning en financiering van de rijksoverheid te krijgen. Want zonder flinke financiële steun lukt het niet. Het begin is daar. Met 17,5 miljoen voor een sociaal programma en ruim 30 miljoen voor woningen. Maar er is fiks meer nodig. Voor een aanpak die we 15-20 jaar kunnen en moeten volhouden. In veiligheid, werk, armoedebestrijding, sport en een goede gezondheid van de bewoners.
Maar natuurlijk is wijkaanpak niet alleen in Zuidwest nodig. Daarom zijn ook Duindorp, Transvaal (omgeving Kaapseplein), de Zevensprong, Weimarstraat en de Van Baerlestraat en omgeving aangewezen. Voor deze gebieden hebben we 6 miljoen uitgetrokken om criminaliteit te bestrijden, de leefbaarheid te verbeteren, maar ook te kijken naar wat op de lange termijn perspectief geeft aan bewoners. Hoe we de veerkracht van bewoners ook kunnen versterken.
Met wijkagenda’s bieden we ook in de wijken waar we minder rigoureus aan de slag hoeven, bewoners een podium om met voorstellen voor een leefbaarder wijk te komen. Want elke wijk is anders en het is juist zo belangrijk aan te sluiten bij behoeften en energie van bewoners zelf.
2021: het jaar van herstel
De coronacrisis laat flinke sporen na. Natuurlijk zijn er ook groepen die nauwelijks last hebben van de crisis. Maar velen worden hard geraakt. Als je niet zeker bent van een baan, een inkomen, een goede woning, je bedrijf de crisis niet overleeft, om wat voor reden dan ook bent uitgevallen. Het is een harde tijd.
Corona kan iedereen overkomen. Dat moet ons ook sterken in de gedachte dat we er samen moeten staan, om sterker uit de crisis te komen. We moeten buitengewoon alert zijn op de groeiende verschillen in de stad. De gevolgen die het heeft voor mensen individueel, de spanningen die het kan opleveren in gezinnen, of tussen mensen. Vooral de positie van mensen zonder baan, met kleine inkomens, met flexibele contracten of tijdelijke huurcontracten, mensen voor wie er weinig zekerheden zijn. Met het sociaal-economisch hersteplan dat Den Haag heeft gemaakt, hopen we een bijdrage te leveren aan herstel. Maar het gaat veel van ons vragen, om iedereen goed uit de crisis te laten komen. Eenvoudig zal het niet zijn.
Naar elkaar omkijken. Verschillen verkleinen. Samen de problemen aanpakken. Een paar kernwoorden voor 2021 wat mij betreft.
Ik neem nog een oliebol. Deze week nog rustig aan. Tijd voor het gezin. Nog even wat spelletjes aan de keukentafel met mijn zoons. En dan vanaf maandag er weer fris tegenaan.
Ik wens je een voorspoedig, gelukkig en vooral heel gezond 2021 toe. Tot snel ziens!
Martijn Balster
