De Haagse PvdA is zeer verontrust over het nieuwe grondbeleid van het Haagse stadsbestuur. Fractievoorzitter Martijn Balster: “We zouden moeten leren van de crisis op de woningmarkt. We zouden moeten inzien dat agressieve beleggers en speculanten geen vrij spel moeten krijgen. We moeten conclusies trekken uit de enorme prijsstijgingen van woningen waardoor veel Hagenaars nu geen betaalbaar huis kunnen vinden. Maar wat doet het college: ze vermarkt het grondbeleid. Ze kiest voor speculanten en beleggers, niet voor Haagse inwoners op zoek naar een betaalbaar huis. Eeuwig zonde.”
College schaft erfpacht af: markt boven mensen
De sociaaldemocraten vochten in de vorige raadsperiode de plannen van VVD en D66 aan om erfpacht af te schaffen. Met succes. Via erfpacht – waarbij de gemeente grond in bezit houdt en kopers van de woning op de grond afdragen aan de gemeente – houdt de gemeente regie op ontwikkelingen. Kopen van je huis is dan goedkoper (je hoeft de grond niet te betalen), en de kans op prijsschommelingen in de toekomst kleiner.
Balster: “Via erfpacht zijn de afgelopen periode veel belangrijke ontwikkelingen tot stand gebracht, die nooit gelukt zouden zijn als de gemeente geen voorwaarden kon meegeven. Denk aan betaalbare woningbouw, bepaalde maatschappelijke functies. De VVD kreeg er zelfs Legoland mee naar Den Haag, maar denk ook aan eisen die je kunt stellen aan betaalbare woningen, terwijl het voor bouwers financieel aantrekkelijker kan zijn om alleen dure woningen te bouwen. Dat doe je voor de mensen in de stad.”
Gemeentelijk grondbezit is veel eerlijker. Dus houden zo!
Balster: “Als de gemeente de grond bezit, of in erfpacht uitgeeft, voorkom je speculatie. De huizenprijzen zijn enorm in beweging de laatste decennia. Hoe meer de grond in privaat bezit is, hoe sterker die schommelingen zijn. Slecht voor de bewoners: want waardestijging is leuk, tot je zelf een woning moet kopen. En waardedaling zoals die vanaf 2008 willen we liever niet nog eens meemaken, als je ziet hoeveel mensen er door in de financiële problemen kwamen. De gemeente kan als schokdemper optreden als ze zeggenschap houdt over de grond. Je moet niet onderschatten hoe belangrijk dat is op de lange termijn!”
Erfpacht is vooral ook eerlijk. Waardestijging van grond, daar hoef je niets voor te doen. Het is eerlijk als de extra waarde van grond zo veel mogelijk ten goede komt van ons allemaal, bijvoorbeeld als gevolg van een wijziging van de bestemming. Met die grondopbrengsten kan namelijk geïnvesteerd worden in onze stad. Balster: “Als je ziet wat Den Haag daarmee voor elkaar heeft gekregen de afgelopen decennia, dan begrijp je echt geen fluit van deze beslissing van het stadsbestuur. Het is de agenda van speculanten en grote beleggers. De Haagse woningzoekende en woningbezitter heeft er niets aan.”
Als de gemeente wil, kan ze van bouwers eisen dat ze betaalbaar bouwen, meebetalen aan OV of aan een mooie groene omgeving. Waarom wil het stadsbestuur dat niet?
Tot ongenoegen van de sociaaldemocraten stelt het stadsbestuur ook voor om vooral passief grondbeleid te blijven voeren. De gemeente verwerft zelf geen gronden en gebruikt de eigen positie nauwelijks om bij grondeigendom eisen te stellen aan bouwers. Dit was in crisistijd een logisch beleid, omdat er zonder ‘uitnodigen’ überhaupt niets tot stand kwam. Maar nu is dat totaal anders.
Balster: “Via actief grondbeleid kan je afdwingen dat bouwers bijdragen aan de voorzieningen, de buitenruimte of het OV. Of dat er ook ergens betaalbare woningen komen en niet alleen dure. Oliedom om dan de strategie van de crisis te gebruiken. De markt is zo agressief, er is zo vreselijk veel te verdienen, dan moet je juist eisen stellen als stad, namens al je bewoners. Zo bouwen we aan een stad waar iedereen betaalbaar kan wonen en een fijne leefomgeving heeft. Dat kan, als je maar wil.”
