Inbreng van Martijn over het grondbeleid (18/07/2019)
Voorzitter, het voorstel om bloot eigendom in kwetsbare wijken van de hand te doen, is erg onverstandig. We laten mensen betalen voor iets waar eigenaar-bewoners in elk geval niets aan hebben: je huis wordt er niet meer waard van. Het maakt het niet eenvoudiger om je huis te verkopen. Het is puur gevoelswaarde. Maar daarmee ook gebakken lucht in gewone mensentaal.
Wat het stadsbestuur wel weggeeft, zijn de erfpachtbevoegdheden, die ze kan inzetten voor een mooiere stad en om ongewenste ontwikkelingen tegen te gaan. Dat moet niet onderschat worden. En voor ieder wat wils: het kan gebruikt worden om goed onderhoud of verduurzaming af te dwingen, splitsing te voorkomen, verkamering te reguleren. Het kan worden gebruikt om herstructurering mogelijk te maken waar dat anders ingewikkeld is. Je kunt er zelfs haatpredikers mee weren, meneer Kruis; of risicovolle investeringen doen als Legoland, meneer Pronk, weet u nog?
Voor ieder wat wils, maar serieus: zeer belangrijke en vergaande bevoegdheden die je als gemeente hebt om wijken leefbaar te houden en de stad naar de hand te zetten. Die geven we weg.
En juist dat is ongekend belangrijk. Ga eens praten in Rustenburg-Oostbroek. In Leyenburg of in Laak. Wijken die kunnen kantelen en dat soms al doen. Mensen voelen hun wijk ontglippen. Het glipt ze uit de vingers. De massale opkoop van woningen, de verkamering. De verloedering en de onveiligheid. Herinner de discussie over de Weimarstraat! Ga dan naast deze bewoner staan, zou ik zeggen.
Want wie wordt hier beter van? Niet de bewoners; niet de gemeenschap, niet de gemeente. Alleen partijen met veel bezit, nu of in de toekomst. Zij hebben er baat bij. Omdat de gemeente hen dan bij ongewenste ontwikkelingen geen strobreed meer in de weg kan leggen. Waarom zouden wij kiezen voor partijen die er een potje van maken; of partijen die vooral zorgen voor opdrijving van de prijs en verloedering? Wij snappen het niet.
Voorzitter, dit voorstel kan grote negatieve gevolgen hebben. Daarom komen wij met vier voorstellen om het voorstel aan te passen. Zodat het dan toch op zijn minst nog in het voordeel uitvalt van de Haagse bewoner van deze buurten, of van de toekomstige bewoner die een beetje betaalbaar wil wonen.
- Het eerste voorstel beperkt het aantal wijken conform het voorstel in 2008: zet kwetsbare wijken niet op het spel.
- Het tweede – en ik hoop oprecht hier D66, GroenLinks en Groep de Mos in mee te krijgen – de verkoop van bloot eigendom alleen voor eigenaar-bewoners mogelijk te maken. Kan gewoon. En daarmee kunnen we de gevaren die het voorstel in zich heeft en mogelijk misbruik worden voorkomen.
- Het derde voorstel is een antispeculatiemiddel waarbij de gemeente het bloot eigendom terug krijgt als een eigenaar die het gekocht heeft, zijn huis verkoopt. Uiteraard tegen de vergoeding die eerder betaald is.
- Een vierde amendement gaat over een weeffout in het voorstel. Want als de gemeente erfpacht wil uitgeven, zou het gek zijn als het een dag later het bloot eigendom kwijt raakt. Dat kan nu gebeuren.
Voorzitter, dan nog enkele woorden over de nota grondbeleid. Twee kritische punten. De eerste betreft de mandatering. Er is geen dossier zo complex als het grondbeleid. In de financiële crisis gingen nogal wat gemeenten kopje onder, als het om het grondbeleid ging. Het zal niet de eerste keer zijn dat er in het grondbeleid invloed op de ambtelijke organisatie zal worden uitgeoefend. Zouden graag zien dat er uitvoeringsplan nota grondbeleid komt met oog voor transparante verantwoording en mandatering.
Tot slot. Er zijn gemeenten die experimenteren met omgekeerde erfpacht. De gemeente koopt een deel van de grond van iemand door deze in erfpacht uit te geven. Met de opbrengst kan worden geïnvesteerd. Wij zouden graag zien dat de gemeente deze mogelijkheid onderzoekt.
