Onze input voor het gesprek met Bruno Bruins

16 juni 2023

Afgelopen dinsdag hadden fractievoorzitter Janneke Holman en vice-fractievoorzitter Mikal Tseggai een gesprek met Bruno Bruins. De fractievoorzitters van alle partijen in de Haagse raad hebben de heer Bruins aangesteld als gespreksleider naar aanleiding van de motie die op 25 mei is aangenomen in de gemeenteraad. Het was een fijn en open gesprek. Hieronder kan je onze input vinden.

De motie ‘Aanstellen gespreksleider’ ging in op de volgende punten:
Alle partijen in de raad hun visie te laten geven aan de gespreksleider op:

  • de ontstane situatie, waaronder het grijze gebied
  • de verhoudingen en het vertrouwen tussen partijen
  • de verschillen in partijfinanciering (ongelijk speelveld en transparantie
  • de samenstelling van het college;

De rechtszaak rond Richard de Mos heeft natuurlijk een grote impact gehad op de betrokkenen bij de rechtszaak, maar ook op het stadhuis en onze gemeenteraad. Daarnaast zien we al langere tijd een versnipperd, en in toenemende mate een gepolariseerd politiek landschap. Daardoor is de sfeer in en rond debatten regelmatig niet goed en niet constructief (ook op sociale media), wordt er te vaak op de man en niet op de bal – in dit geval de inhoud van de debatten – gespeeld, en is er weinig onderling vertrouwen in elkaars intenties. 

De Haagse PvdA wil graag werken aan een betere onderlinge samenwerking en verhoudingen. Want hoewel we allemaal met onze eigen ideeën en idealen de lokale politiek zijn ingegaan, zien we ook een raad met raadsleden en fractievertegenwoordigers die hart voor de stad hebben en zich in willen zetten voor een mooier Den Haag. In de raadsvergaderingen over de zaak De Mos-Guernaoui zagen we gelukkig breed draagvlak om de onderlinge samenwerking te verbeteren, en er moet ook opgemerkt worden dat het persoonlijk contact voor of na commissie- en raadsvergaderingen gelukkig vaak ook goed is. 

De uitdagingen in de stad zijn te groot om ons te verliezen in de werkelijkheid van het stadhuis. Goed bestuur (van raad en college) is nodig om deze uitdagingen het hoofd te bieden en toe te komen aan onze volksvertegenwoordigende taak. Ook al hebben we allemaal onze eigen benadering en opvattingen, samenwerking en respect voor elkaar zijn cruciaal om problemen van mensen op te lossen en te werken aan een mooie stad voor haar inwoners. 

Partijfinanciering en integriteit

Bewoners moeten kunnen vertrouwen op een integer stadsbestuur dat afwegingen maakt op basis van het algemeen belang, en niet op basis van individuele (deel)belangen met als uiterst gevolg (een schijn van) cliëntelisme. Daarom is transparante partijfinanciering wat ons betreft cruciaal. Het aannemen van donaties en giften van ondernemers of andere rechtspersonen is buitengewoon kwetsbaar. Dat zich hier wellicht geen formele wet of regel tegen verzet, betekent niet dat het daarmee ook wenselijk is of dat transparantie daarover niet noodzakelijk is. Integendeel.

We kunnen in Den Haag op dit vlak niet wachten op landelijke wetgeving. Het is zowel aan partijverenigingen als aan de politieke vertegenwoordiging van deze partijen in de raad om tot breed gedragen afspraken over het openbaar maken van donaties en giften boven een bepaald bedrag te komen, waaronder ook giften in natura en donaties via steunstichtingen. 

Hoe we in onze raad omgaan met integriteit en belangen, moet constant onderwerp blijven van gesprek. Hoe ga je ermee om als een onderwerp in de raad raakt aan je eigen werk, belangen van je partner, bedrijf of vereniging waar je actief bent? Voer je het woord als het debat gaat over bouwplannen bij jou in de straat? Het is belangrijk dat raadsleden hier met elkaar open over kunnen praten. 

Verhoudingen en vertrouwen

De PvdA ziet veel ruimte voor verbetering in de onderlinge verhoudingen, samenwerking, vertrouwen, sfeer en werkwijze van de raad. Wat ons betreft vraagt dit om een traject met meerdere gesprekken waar deze onderwerpen aan de orde komen. 

We merken dat er vaak ontevredenheid of onbegrip is over in welk stadium en op welke wijze de raad geïnformeerd of betrokken wordt bij plannen en welke ruimte de raad heeft voor beïnvloeding op dat moment. Bovendien is er vaak discussie over de informatievoorziening richting de raad. Het zou goed zijn als de raad en het college afspraken maken over meer voorspelbare tijdspaden: bijvoorbeeld eerst een werkbespreking of technische briefing, daarna een concept-voorstel waar de raad input op kan leveren, wat leidt tot een definitief voorstel. Andere gemeenteraden hanteren hierbij bijvoorbeeld ook het BOB-model (Beeldvormend, Oordeelvormend, Besluitvormend). 

We zien een hoge werkdruk (veel commissievergaderingen, volle agenda’s) en een gespannen druk als het gaat om het grote (en stijgende) aantal debataanvragen, moties en schriftelijke vragen. In de slechtste gevallen leidt dit tot een ratrace van incidenten- en scorebordpolitiek, elkaars vliegen afvangen en gevit op sociale media. 

Ook zijn er de afgelopen tijd meerdere incidenten geweest van persoonlijke aanvallen op collega-raadsdelen en wethouders, ambtenaren die in het debat getrokken worden en het opwerpen van twijfels bij de intenties van insprekers uit de stad. Zowel in debatten als op sociale media. Dit is niet bevorderlijk voor de sfeer. 

Tot slot zijn de werkwijzen, instrumenten en procedures van de raad (en college) al enige tijd niet goed tegen het licht gehouden. Ook dat moet volgens de PvdA grondig gebeuren om de effectiviteit van de gemeenteraad te verbeteren. 

Samenstelling van het college

Zoals ook gesteld in de raadsvergaderingen over de zaak De Mos, is een andere samenstelling van het college wat ons betreft niet aan de orde. Wij hebben vertrouwen in de huidige, brede coalitie die na de onderhandelingen afgelopen voorjaar en zomer tot stand is gekomen.