Ik zit in onze zonovergoten tuin. Een lange week was het, tijd om even bij te komen. De kids opgehaald net. De jongste wijst erop dat ik niet in zijn tas mag kijken vandaag. Er zit iets in voor zondag. Ik snap het. Ik zal echt niet kijken, ik beloof het.
“Het kabinet pakt vastgelopen asielopvang aan als nationale crisis”, lees ik op mijn telefoon. Een geruststellende gedachte. “We gaan kijken wat er moet gebeuren om te zorgen dat we die beelden niet meer zien uit Ter Apel” zegt de minister. Eens. Die beelden zijn niet alleen negatieve smetjes op een beeldvormingsblazoen. Het zijn de resultaten van piepende en krakende publieke organisaties als het COA. Van het jarenlang zo sober mogelijk houden en zo minimaal houden van opvang. Een resultaat van het stoppen met volkshuisvesting ook de afgelopen tien jaar, dus van woningnood. Want mensen kunnen niet uitstromen uit asielzoekerscentra vanwege het woningtekort.
Wat er nu gaat gebeuren naast ‘ministerieel en hoogambtelijk overleg’ in het Haagse is me nog niet duidelijk. Wel dat de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid aan het roer staat. Bijzonder. Want het is een humaan probleem, een verplichting volgens internationaal recht, een zaak van alle overheden. Een kwestie van: dit heb je gewoon te doen als welvarend land: mensen die gevlucht zijn voor oorlog en geweld opvangen.
Den Haag vangt aan de Regulusweg 400 extra vluchtelingen op, maakten we onlangs bekend. We werken hard aan extra huizen voor statushouders, kleinschalig, overal in de stad. We vangen veel Oekraïners op, in gemeentelijke opvangvoorzieningen, maar ook heel veel door en bij mensen thuis. We voelen ons verantwoordelijk als stad van recht en vrede. Maar ook mensen uit zorginstellingen, studenten, voormalig daklozen verdienen een plek en die proberen we te bieden, uit alle macht. Maar een stad als Den Haag kan het niet alleen. En elke woning is er een, we moeten ook huizen overhouden voor de starter, net van school. Voor de oudere die kleiner wil. Voor de mensen op de wachtlijst voor een sociaal huurhuis. Je ziet in toenemende mate dat het knelt. Andere gemeenten vertikken het betaalbaar te bouwen. Kwetsbare groepen op te nemen. Te bouwen voor lage inkomensgroepen, ‘want het trekt ellende en een gat in de begroting aan’.
Ik zie het. Het kabinet probeert nu de greep op de woningmarkt terug te pakken. Hugo de Jonge maakt haast met bouwen en wil gemeenten die weinig doen meer opjagen. En wie weet, gaat het kabinet nu echt sturen op een eerlijke verdeling van op te vangen vluchtelingen, zodat iedereen bijdraagt. Dat helpt en voorkomt een hoop discussies tussen gemeenten.
Maar waar het uiteindelijk begint is of je echt wil dat de woningnood wordt opgelost. Of je in je vezels voelt dat het menens is. Dat niemand op straat mag slapen en betaalbaar en fatsoenlijk wonen een recht is dat je moet recht doen. Dat betekent centen, prestaties, palen in de grond en dan vooral: betaalbare huizen bouwen en houden. In Den Haag en zeker ook daarbuiten. Die urgentie bij het kabinet mis ik al lange tijd.
Premier Rutte was deze week in Vrederust. Hij heeft er vast vele zorgen gehoord van onze en zijn stadgenoten: over hoge energierekening, de enorme woningnood, de leefbaarheid die achteruit kachelt. Over wat bewoners en gemeente allemaal uit de kast halen om het tij te keren. Maar ik hoop dat hij op de weg terug ook heeft gedacht: zo kan het eigenlijk niet meer: het loopt ons over de schoenen. Met een ministeriële commissie redden we het niet langer.
Z’n rugzak staat naast me. Ik verheug me op zondag. Dan tovert dat onbezorgde jochie vast iets moois uit de tas. Nu het kabinet nog, denk ik.
Ik wens je een goed weekend!
Martijn
