We hebben nieuw woonbeleid in onze stad. Nagenoeg de hele raad ging akkoord met mijn plannen om het credo Haags Samen Wonen voorop te stellen. Wie je ook bent, waar je ook vandaan komt, wie je ouders ook zijn, wat je portemonnee ook is, je moet je thuis kunnen voelen in onze stad.
Ik ben er als sociaaldemocraat enorm trots op dat we de koers hebben kunnen verleggen. Bouwen voor iedereen moet, als je stad groeit en we zien dat wonen een verdienmodel is geworden in plaats van een missie om iedereen betaalbaar te laten wonen. Volkshuisvesting noemen we dat.
Een motie vormde een diepe en droeve kras op wat een feestelijke avond had moeten worden. Een motie van de PVV waarin wordt gesteld dat de groei van de stad wordt veroorzaakt door kansarme allochtonen en dat het beleid zou moeten worden deze groei te remmen. Namens het college heb ik als wethouder deze motie in de scherpst mogelijke bewoordingen afgewezen. Omdat we mensen niet uitsluiten. Omdat we geen hek om onze stad zetten. Omdat discriminatie en racisme niet in onze stad thuishoren.
Motie verworpen. Maar er stemden maar liefst 18 raadsleden voor. Van PVV, Groep de Mos en coalitiepartner VVD. Totaal onverwacht.
De reacties waren niet mals. In het hele land is er gereageerd op de motie en het stemgedrag van de partijen. De Haagse PvdA nam uiteraard direct met grote walging afstand van de motie. Dat deed de fractie enkele minuten na het stemmen over de motie – toen volstrekt onverwachts de VVD ook voor stemde – en ondergetekende in een directe reactie op de NRC, AD Haagsche Courant, Omroep West, Joop.nl en vele andere media namen onze reacties uiteraard over. Andere reacties volgden van binnen en buiten het stadhuis. Van onze coalitiepartners, opiniemakers, van bewoners, van partijleden. Reacties vol onbegrip en boosheid. En vol angst.
Angst
Angst. Want er lijkt zich een meerderheid aan te dienen die mensen op basis van hun achtergrond wil weren. Of zoals de motie stelde: “de enorme bevolkingsgroei van voornamelijk (kansarme) allochtonen” zou moeten worden geremd. Dat is simpelweg een daad van racisme. Woorden die we helaas gewend zijn geraakt van Groep de Mos en PVV. Maar niet van onze coalitiepartner VVD.
Als wethouder zal ik nooit meewerken aan plannen die onderscheid maken op basis van afkomst. Als partijleider zeg ik: de strijd tegen racisme is een kernbeginsel van ons politieke programma. Racisme mag niet wortelen in onze stad. Ook als mens raakt het me. Dat mijn kinderen nooit gevraagd zal worden waarom ze in Den Haag wonen omdat de wiegjes van papa en mama en van opa en oma in Nederland stonden, maar aan sommige klasgenootjes wel. Ik hoorde het vrijdag nog op het schoolplein. “Mama, hij wil niet met me spelen, omdat ik Marokkaans ben.” Ik kan het niet uitleggen. Ik kan het ook de drie klassenvertegenwoordigers van groep 8 op de Da Vinci-school in Moerwijk niet uitleggen. Drie fantastische kids van diverse afkomst, die het een voor een gaan maken. Totdat ze door onverlaten gedwongen worden te twijfelen of ze er wel mogen zijn? Dat raakt me diep.
Natuurlijk vragen partijgenoten me, wat moet je met zo’n club in het college? Dan leg ik uit dat we na de buitengewoon stevige gesprekken met de VVD de indruk krijgen dat dit eens is maar nooit weer is. En dat ik er op hoop dat binnen de VVD dit tot inzicht leidt. Ik zeg ook eerlijk, dat ik het niet zeker weet. En dat stemt ook mij angstig. Maar een minuut later ook buitengewoon strijdbaar.
Verdorie. Die woonagenda is er omdat mensen gelijke kansen moeten krijgen in onze stad. Omdat we uitbuiting van arbeidsmigranten niet kunnen accepteren, omdat werkgevers de verantwoordelijkheid niet nemen. Omdat je met een kleine portemonnee, een flexcontract, er niet tussen komt. Omdat de dakloosheid groeit en het iedereen kan overkomen. Omdat er dagelijks discriminatie plaatsvindt op de woningmarkt. En we dat niet kunnen accepteren.
Dat deze problemen in grote mate veroorzaakt zijn door landelijk neoliberaal beleid, maakt het des te stuitender dat het juist de liberalen zijn die nu de schuld van de wooncrisis bij allochtonen leggen. De woningnood is niet veroorzaakt door “(kansloze) allochtonen”, maar door liberale bestuurders die het verdienmodel op de woningmarkt belangrijker vinden dan de positie van mensen die niets meer vragen dan het voorzien in een eerste levensbehoefte: een betaalbaar huis.
Groei van een stad zonder hekken
Met weinig ruimte en tegelijkertijd een grote groep mensen die graag in onze stad woont, moet je nadenken: hoe vangen we dit op. Hoe bouwen we niet alleen veel, maar ook betaalbaar en ook aan de leefbare wijken van de toekomst? Kunnen we dit allemaal zelf? Wat doen randgemeenten en de rijksoverheid? Wat dragen werkgevers van expats en arbeidsmigranten bij? Wat doen onderwijsinstellingen voor het huisvesten van internationale studenten? En breder: hoe zorgen we ook elders in Nederland voor voldoende woningen om onze groeiende bevolking te kunnen huisvesten? Dat doen we door solidair en eerlijk volkshuisvestingsbeleid te voeren, zodat iedereen een eerlijke kans heeft. Je zeker kunt zijn van een fatsoenlijk huis: dat is een grondrecht. Fantaseren over dat mensen er niet zouden zijn, is dom, racistisch en gevaarlijk.
Nooit mag Den Haag een stad worden waar hekken omheen staan. Waar mensen vanwege inkomen of afkomst niet welkom zijn. Of waar mensen tegen elkaar opgezet worden. Dat vraagt om strijd. Strijd van mij als wethouder, van onze fractie. Ook van jullie. Laat horen dat we dit niet pikken. We laten Den Haag niet innemen door racisten. Onze stad van Vrede en Recht is gebouwd op tolerantie. We moeten zorgen dat dat als een huis staat.
Samen tegen racisme!
Met fractie en het afdelingsbestuur knokken we daarvoor, maar we willen ook met de afdeling in gesprek. We richten een werkgroep diversiteit op met als doel om het een solide anti-racismebeleid te komen voor het volgende verkiezingsprogramma. We komen in actie om de stem van gelijkheid sterker te laten worden bij de volgende verkiezingen. Deze week horen jullie er meer over.
Beste partijgenoten. Ooit voelde ik me welkom in Den Haag, toen ik er in 2003 kwam wonen. Nooit kreeg ik de vraag: wat mot je hier? Laat dat de standaard zijn en blijven, waar je wieg ook stond.
Bij mensen die anderen uitsluiten, voel ik me niet thuis. Onze beweging is gegrondvest op de strijd voor een eerlijke verdeling van kennis, macht en inkomen. Omdat we in het diepst van onze rode aderen uitgaan van gelijkwaardigheid. Niet je afkomst, maar je toekomst telt.
Laat dat geluid horen, tegen ieder die het horen wil. Er staat wat op het spel. Het is 18 tegen 24. Laat het bij die ene ‘uitglijder van jewelste’ blijven. Racisme is niet onderhandelbaar.
Ik wens je een fijne zondag.
Met rode groet,
Martijn Balster
