#InDeRaad: Gezondheidsverschillen, samen krijgen we ze klein

Meer ambitie om gezondheidsverschillen in Den Haag klein te krijgen: dat was de inzet van de PvdA vanavond bij de bespreking van de Nota Volksgezondheid in de gemeenteraad. Een nota met veel goede bedoelingen, maar die op sommige vlakken écht kan worden aangescherpt. Daarom diende fractievoorzitter Martijn Balster namens de PvdA twee moties en een amendement in.

De GGD houdt ons een kraakheldere spiegel voor: je inkomen, je afkomst en je opleidingsniveau bepalen in grote mate hoe lang je leeft en hoe lang in goede gezondheid. In sommige wijken leven mensen 14 jaar langer in een ongezonde toestand dan in andere wijken. Helaas is niet je toekomst, maar je afkomst bepalend in de Haagse gezondheidspraktijk. Dit tij moeten we keren. Daarvoor hebben we concrete ambities nodig, en dat kan: dankzij gegevens van onder andere de GGD hebben we een schat aan informatie om in de gaten te houden hoe de gezondheid van inwoners zich per wijk ontwikkelt. Daarom dienden we een amendement in om te komen tot ‘Haagse decenniumdoelen’: duidelijke ambities in de vorm van streefwaarden waar we de komende tien jaar aan willen voldoen, en waar we tussentijds op kunnen bijsturen. De wethouder heeft toegezegd dit mee te nemen in de gezondheidsmonitor.

Voorkomen is beter dan genezen, daarom is meer inzetten op preventie ontzettend belangrijk. Zorgverzekeraars investeren hier nu in, maar het beleid is nog te versnipperd. Daarom vraagt de PvdA aan de wethouder of hij bij het afsluiten van de nieuwe convenanten met zorgverzekeraars concretere afspraken wil maken over preventie: het bundelen van activiteiten en het beschikbare geld om tot een doelmatig, wijkgericht en innovatief plan te komen. Bijvoorbeeld via een lokaal preventiefonds waar alle zorgverzekeraars aan bij dragen. De deze motie werd door de wethouder omarmd.

Tot slot heeft nog steeds 18% van de kinderen en 49% van de volwassenen in Den Haag overgewicht. De PvdA begrijpt dan ook niet dat het bewezen succesvolle programma “Gezond is Vet. Vet Cool”, uitgevoerd tussen 2012 en 2014, is gestopt. Dat terwijl het onverminderd belangrijk is om een gezonde levensstijl en gezond gedrag onder kinderen te stimuleren. Daarom dienden we een motie in om dit programma voort te zetten. Over deze motie wordt in de volgende raadsvergadering opnieuw gestemd omdat het aantal voor- en tegenstanders gelijk was.

Hiermee worden mooie stappen gezet. Laten we samen optrekken in de ambitie om iedereen die geboren wordt in deze stad dezelfde kansen op een goede gezondheid te geven.

Lees hieronder de volledige bijdrage van Martijn

Voorzitter, mijn fractie maakt zich grote zorgen over het feit dat een goede gezondheid niet iedereen is gegeven. Sterker nog, dat het een harde wetmatigheid is dat grote delen van onze stad gewoon niet meedelen in de welvaart van een lang gezond leven.

De GGD houdt ons een kraakheldere spiegel voor: je inkomen, je afkomst en je opleidingsniveau bepalen in grote mate hoe lang je leeft en hoe lang in goede gezondheid. Voorzitter, laten we het nog even tot onszelf door laten dringen.

Je leeft in sommige wijken 14 jaar langer in een ongezonde toestand dan in andere wijken. 14 jaar, voorzitter. Het percentage mensen met een mobiliteitsbeperking is in de ene wijk 9 en in andere 21 procent. Van sociale uitsluiting is in de ene wijk sprake in 7 procent van de gevallen in de andere wijk is dat 23 procent, bijna een kwart van de inwoners. Niet je toekomst, maar je afkomst is bepalend in de Haagse gezondheidspraktijk. Dat is niet waar mijn PvdA voor staat. We moeten dit tij keren, want het wordt er niet beter op.

De nota die vanavond wordt vastgesteld is een nota vol goede bedoelingen. Je kunt er niet tegen zijn. Dat zijn wij ook niet. Wij zullen er mee instemmen vanavond. Maar het is echt te weinig concreet. De échte ambitie ontbreekt en de nota bevat vele opsommingen van beleid dat elders is belegd. Ook financieel. Hooibergbeleid, en maar hopen dat we de speld vinden. Dat moet en kan met alle kennis die er is, beter, slimmer, gerichter. Ik hoop dan ook op de nodige aanscherpingen na vanavond en ik heb daarvoor een aantal voorstellen.

Bij zo’n taai en ingewikkeld probleem als de sociaaleconomische gezondheidsverschillen in de stad is het cruciaal dat we een stip op de horizon zetten. Ambitie. Waar we niet alleen ons zelf aan verbinden, maar ook alle andere partijen in de stad die hier in moeten samenwerken achter willen krijgen. Ik noemde dat al eerder de Haagse decenniumdoelen.

Verder voorzitter, ik ben blij dat de wethouder erkent dat afspraken maken met de zorgverzekeraars over preventie moeilijk is. Zeker ook in de Haagse situatie. Hij wil hier ook wat aan doen. De wethouder gaf aan bij de nieuwe convenanten concretere afspraken te willen maken over preventiebeleid. Dat waardeer ik. Ik zou de wethouder nog een steun in de rug willen geven met de volgende motie die beoogt preventiemiddelen te bundelen en zorgverzekeraars nog beter te laten samenwerken met de gemeente. Bij voorkeur wijkgericht.

En laat ik de wethouder vast de volgende suggestie doen. De kans is levensgroot dat Den Haag geld overhoudt op de Wmo dit jaar. Dat blijkt uit de derde voortgangsrapportage. Is het niet verstandiger om deze middelen in te zetten voor preventie in juist die wijken waar mensen zoveel langer in ongezonde toestand leven, en waar later relatief veel vraag is naar Wmo voorzieningen? Met zo’n investering leiden deze mensen dan niet alleen een langer gezond en energiek leven, maar voorkomt het ook hogere zorgkosten in de toekomst. Is de wethouder bereid dat te doen? Dat kan via het preventiefonds, de wijkaanpak of bijvoorbeeld via populatiebekostiging in de wijkteams.

Dan voorzitter bewegen en de strijd tegen overgewicht. Het blijft vreemd. Je doet een programma om bewegen en gezond eten te bevorderen bij kinderen. Je concludeert: geweldig verlopen. En slechts een paar maanden later blijkt programma en campagne stilzwijgend gestopt. De wethouder heeft aangegeven dat een publiekscampagne maar beperkte tijd effect heeft en dat dat de reden is geweest om te stoppen met Gezond is Vet. Vet Cool. Maar nu was gezond is vet niet slechts een campagne maar een veelheid aan bewustwordingsactiviteiten met scholen in de wijk, etc. Buitengewoon goed ontvangen, vele kinderen, ouders en grootouders namen er aan deel en werden zich bewust van een gezonde leefstijl. Ik kan me heel goed voorstellen dat we de zaken stoppen die niet bleken te werken of niet meer werken. Maar het is een veel te belangrijk onderwerp om zo maar een streep door te zetten, want ondertussen heeft nog steeds 18% van de kinderen en 49% van de volwassenen in Den Haag overgewicht. We moeten echt door met alles wat helpt om mensen aan het sporten te krijgen en overgewicht te voorkomen.

Voorzitter, preventiebeleid zal goed werken als je aansluit bij het DNA van de buurt. Gezondheid is ook een van de thema’s in de wijkaanpak en we weten dat de sociale wijkzorgteams een rol hebben in de preventie. Het zou helpen als deze teams ook hun eigen doelstellingen hebben voor gezondheidspreventie. Ik hoop van ganzer harte dat de wethouder de toezegging in de commissie snel gestand doet dat wijkteams met concrete preventiedoelstellingen aan de slag gaan.

Resumerend voorzitter, ik roep de wethouder met klem op om samen met ons te werken aan het verkleinen van de gezondheidsverschillen in de stad. Laten we samen optrekken in de ambitie om iedereen die geboren wordt in deze stad dezelfde kansen op een goede gezondheid te geven.

Dank u wel