Dag van de Arbeid – Speech Martijn

3 mei 2019

Partijgenoten, Kameraden!

Op 1 mei staan we in Den Haag traditiegetrouw bij het beeld van Troelstra om stil te staan bij de geschiedenis van de arbeidersbeweging. Doen we sinds 1890 in de hele wereld. Met vlaggenvertoon, demonstratie en strijdbare woorden. Ook vandaag weer!

Een mooie geschiedenis is er te vertellen. Wat is er veel bereikt & wat is er veel om voor te blijven knokken. Voor die toekomstmaatschappij van Troelstra. Die maakt, dat ook de Partij van de Arbeid moet leren van het verleden en zich moet aanpassen aan een veranderende samenleving.

Een veranderend Den Haag. En voor ik daar op kom, eerst even terug. Terug naar twee heel bijzondere partijgenoten.

100 jaar geleden is het dat er in Nederland algemeen kiesrecht werd ingevoerd. In 1919 waren ook vrouwen aan de beurt. En inmiddels zijn vrouwen in de meerderheid. Althans, in de Haagse PvdA-fractie.

Natuurlijk en terecht gaat het vaak over. Suze Groeneweg, ons eerste Kamerlid. Of Aletta Jacobs. Zij krijgt dankzij de Haags PvdA straks een beeld in onze stad.

Maar we weten allemaal, dat gelijkheid tussen man en vrouw in de politiek, nog altijd geen vanzelfsprekendheid is. Dan is het mooi en belangrijk om stil te staan bij de vrouwen die de weg baanden voor vele anderen. In Den Haag waren dat Johanna Wolda – Van de Puil van de Communistische Partij Holland en Geerdina Bleumink-Louman van de SDAP. er is ontzettend weinig over deze dames bekend. Raar toch eigenlijk.

Wat we van partijgenote Bleumink weten, dankzij haar familie. Dochter van een meubelmaker in Dordrecht. Ze kreeg bijvoorbeeld een opleiding voor kraamverzorgsters voor elkaar in Den Haag. Heeft veel betekent!

Jan Wandel van het Vrije Volk interviewde haar toen ze 80 was.

Ik citeer uit dat interview. Ze zei: “het werk in de raad was me het dierbaarst. Ik heb altijd alle medewerking gehad van alle mannen. Ze vonden het wel wat vreemd, maar ze hebben me geaccepteerd. Toch was ik lang niet makkelijk.” Nog nagenietend vertelt ze van de slagen die ze geleverd heeft, en die ze bijna altijd won, en van de poetsen die ze de raadsleden bakte.

Partijgenoten, ooit als kleine jongen wilde ik voetballer worden. In de spits bij Ajax. Want ja, ADO speelde eerste divisie toen.

Maar algauw ontdekte ik dat ik die spitspositie aan een ander zou moeten laten. Ik ging uiteindelijk hardlopen. Bleek ik lekker te kunnen. Liep uiteindelijk een marathon. Kost wat training, maar wat een voldoening. Maar na een paar jaartjes minder trainingsarbeid kon ik eigenlijk weer van voor af aan beginnen.

Vind het wel een mooie analogie met onze partij. Als je dan weet, partijgenoten, met zo’n historie, waar je goed in bent. Man, wat hebben we niet bereikt in de wereld, in Nederland in Den Haag! Hoeveel mensen hebben wel niet kansen gekregen die ze zonder de sociaal-democraten nooit gehad zouden hebben! Op werk, op onderwijs, op een goede oude dag!

Ga dan niet mee in de verleidingen van de marktwerking. Doe dan niet of het groei het enige is waar onze samenleving op drijft. Blijf bij je leest, zet altijd sterk en sociaal naast elkaar!

Laat je niet verleiden door rechts en nationalistisch. Door lekker stevig uit de hoek te komen. op het gebied van veiligheid, of neem de recente flirts in het land met Forum voor democratie. Nee, schoenmaker blijf bij je leest.

En zelfs al zit je op het goede spoor. In mijn geval dat hardlopen. Verricht die trainingsarbeid. Ook al duurt het jaren. Doe waar je goed in bent, die dat met passie en met uithoudingsvermogen. En de beloning zal er zijn. En in ons geval zijn wij dat niet zelf partijgenoten. Het zijn de mensen in onze stad, die zonder een sterke PvdA, zonder onze idealen, niet de kansen krijgen die zij verdienen!

Het is vandaag 1 mei. Dan stellen we de vraag: gaat het wel goed met die solidariteit in onze mooie stad? En hoe ziet onze toekomstmaatschappij er dan uit?

Want als je zo even bij een paar mensen aanbelt in Den Haag, weet je dat niet iedereen profiteert van de groei die er gelukkig weer is.

Als je spreekt met een meneer in Transvaal die ziet dat er nogal wat arbeidsmigranten hutje mutje bijeengepakt zijn, uitgebuit door uitzendbureau Voorneputten: lekker goedkoop werk; lekker veel verdienen op de huisvesting! Deze Polen worden uitgebuit, de wijk baalt als een stekker van alle overlast. En wie profiteren? Een paar werkgevers in het Westland en een stel bouwbedrijven in de stad.

Loop binnen in het activiteitencentrum van Team Heeswijk, aan het Heeswijkplein. En ze vertellen je in geuren en kleuren over de eenzaamheid van sommige wijkbewoners in Moerwijk. Die eenzaamheid is er niet in sommige delen van de stad waar de werkloosheid nagenoeg nul mensen kunnen leunen op hun eigen netwerk. Maar hier wel: omdat mensen niet de taal, de bagage, het netwerk hebben om het zo ver te schoppen als vele onbezorgde anderen in onze stad. Of omdat mensen wegen naar hulpverleners niet kunnen of willen bewandelen. Uit schaamte, uit onwetendheid.

En het is niet alleen iets Haags hoor. Twee denkers – die ik echt enorm inspirerend vind voor de PvdA – zien dat in alle grote steden gebeuren. Zij waarschuwen ons. Thomas Pickety en Ben Judah. Deze heren waarschuwen ons in deze tijd voor de ongelijkheid.

Pickety waarschuwt voor de gevolgen van ongelijkheid in vermogen. Met als kern: de inkomens kunnen stijgen misschien, maar de vermogens lopen gigantisch uiteen. En dat wordt een ontzettend probleem. Want vermogens – dat wat je in je huis hebt zitten bijvoorbeeld – bepalen in grote mate de kansen van mensen en hun familie. Vooral ook omdat een steeds grotere groep geen vermogen meer op kan bouwen.

Een huis bemachtigen in Den Haag lukt als je ouders vermogen hebben en een huis voor je kunnen kopen. Maar zonder startkapitaal iets kopen? Kopen lukt niet meer, voor een betaalbare huurwoning moet je al ongeveer 8 jaar wachten.

Expats ondertussen – wiens werkgever koopt of huurt – zijn bereid de dubbele prijs voor een woning te betalen. Beleggers, zien een prachtig rendement in de goedkopere woningen in de stad. Zij kopen op, vragen veel te hoge huren en maken gigantische winsten.

En het stadsbestuur verwelkomt het met open armen: voor beleggers, projectontwikkelaars en buitenlandse investeerders zijn de sluizen open. Voor huurders wordt het meer en meer sappelen. Een ongekend laag aantal betaalbare woningen komt er dit jaar bij. En ondertussen is er een ongekende prijsstijging gaande in de vrije huursector.

In Den Haag ontvouwt zich een ongelijke strijd. Koper wint het van huurder in Den Haag. Beleggers winnen van woningcorporaties. Rijk wint van arm. Met het beleid dat dit stadsbestuur voert – met blind geloof in de markt – heeft de Partij van de Arbeid straks weer voor 20 jaar herstelwerk te verrichten. Om de ongelijkheid aan te pakken die het gevolg is. Het is onze morele plicht om ons daarover op te winden, partijgenoten. En dat doen wij dus ook: dag in dag uit.

Want het kan anders! Door sterk én sociaal, hand in hand te laten gaan. Zo maken we van Den Haag weer een stad waar iedereen welkom is en echt iedereen zijn of haar plek kan vinden.

  • dan bouwen we wel huizen voor starters en ouderen met alleen AOW; door weer echt samen te werken met woningcorporaties en te investeren in betaalbare huizen.
  • dan houden we de huren van huurwoningen betaalbaar, door maximale huurprijsstijgingen af te spreken, omdat het kan.
  • dan weren we agressieve beleggers van de woningmarkt. Omdat rendement niet het hoogste doel is, maar een fatsoenlijk leven van onze inwoners.

Ben Judah schreef een boek over Londen. De stad van de superdiversiteit en het hyperinvidualisme. Hij schetst een beeld van steeds meer mensen die niet de zekerheid hebben die om een bestaan op te bouwen. Migranten zonder enige status, ook zonder enige rechten. Even zoveel Londenaren die wegzakken in het moeras van de wegwerpbaantjes en je aan niemand kunnen vastklampen. Het vangnet is wegbezuinigd.

Laat dat dan ook voor Den Haag een les zijn! Nu we het nog voor kunnen zijn!

Dit stadsbestuur kiest in een tijd dat het financieel goed gaat; en veel Hagenaars van groei en welvaart profiteren, voor een miljoenenbezuiniging op de meest kwetsbare mensen in de stad. Op ouderen in eenzaamheid. Op wijkbewoners, die elkaar niet vanzelfsprekend vinden, via netwerkborrels, LinkedIn of via de rotary, maar juist ondersteuning nodig hebben om wel mee te kunnen in onze stad. Op het welzijnswerk.

Dagbesteding, buurthuizen, jongerencoaches, ouderenconsulenten. Meer nodig dan ooit in een stad die hyperdivers is en steeds diverser zal worden. En waarin de ongelijkheid die er is steeds minder lijkt op te vallen, achter de voordeur verdwijnt!

Vergis je niet: 1/3e van de mensen in onze stad komt niet goed mee. Om wat voor reden dan ook: schulden, taalachterstand, zonder baan. We kunnen daar met een boog omheen fietsen. Maar een welzijnssector die op de laatste benen loopt; die we zogenaamd verder moeten vermarkten? Het is tekenend voor hoeveel oog dit stadsbestuur heeft voor verschillen en problemen in onze stad.

Ook dit kan echt anders & eerlijk! Als je er voor kiest.

  • Wij vinden wel dat we geld overhebben voor een ouderenconsulent die langskomt als je 75 plus bent.
  • Dat huishoudelijke hulpen wél een praatje mogen maken en tijd hebben voor hun eigen koffiepauze
  • Dan maken we juist meer geld vrij om mensen te begeleiden om uit de schuldhulp te komen

Partijgenoten, Troelstra had het over de toekomstmaatschappij. Dat is wat wij doen. bouwen aan een samenleving die werkt voor iedereen!

Het verhaal van de Haagse PvdA is niet dat van individuele rijkdom en collectieve armoede.

Ons stadsbestuur met De Mos aan het roer. Ze beloofden: wij regelen het. Maar ze laten onze mensen slechter achter. De woningnood groeit, het sociaal isolement ook en de kansen van onze kinderen worden er niet beter op.

Als hardloper weet je. Soms zijn de eerste trainingen na een tijd van rust, een hel. En zelfs als je weer een tijd in training bent. Man, man, man wat is het afzien.

Maar een toekomstmaatschappij waarin voor iedereen een plek is. Waar je geboren bent, wat je inkomen ook is. Is een boel training waard. Wij sociaal-democraten, weten weer waar ons talent ligt. Wij hebben onze lange afstandstrainingen weer opgepakt. Wij lopen ons warm. Dromend van die toekomstmaatschappij. Waarin niemand achterblijft.

Een mooie en strijdbare 1 mei voor iedereen! En denk er aan, houd dat linkervuistje gebald. Het doet er toe!