De gemeente Den Haag is de grip op onze woningmarkt totaal kwijt geraakt. Als we niets doen, zal dat desastreus zijn. Voor velen wordt de stad onbewoonbaar.
Dat was mijn boodschap op onze nieuwjaarsborrel. De PvdA luidt de noodklok over de Haagse woningmarkt. De keuze voor onze stad: Om wonen in onze stad aan de markt en de dikke portemonnees over te laten of te kiezen voor mensen met een modaal salaris. Wij kiezen voor een Den Haag waar iedereen fijn en betaalbaar kan wonen.
Om dat te bereiken moeten we enorm investeren in de woningmarkt. Zo investeren we 1 miljard euro in de Haagse woningbouw, wat zorgt voor 16.000 nieuwe, betaalbare woningen. Ook zorgen we ervoor dat woningen goed onderhouden worden en pakken we schimmel in woningen aan, een groot probleem in veel Haagse wijken. Alle nieuwbouw moet mooie, gemengde wijken opleveren, met minstens 40 procent sociale huurwoningen en minstens 40 procent woningen voor mensen met een middeninkomen.
Als we niets doen zullen de woonlasten en wachttijden voor betaalbare woningen exponentieel stijgen. Dan zal de leefbaarheid van de ons zo dierbare wijken achteruit hollen. In rap tempo. Dat mogen wij niet laten gebeuren. Den Haag is de stad waar iedereen zich thuis moet voelen. En het geld klotst er tegen de plinten. Dat verdelen we eerlijk.
We gaan een knallende campagne tegemoet. We voeren de komende weken meer dan 200 acties. Daar zijn we ontzettend trots op, geen andere partij doet het ons na. We zoeken de samenwerking met iedereen die een ikke-ikke-ikke stad niet ziet zitten, maar wil knokken voor een Den Haag voor iedereen.
Lees hieronder mijn toespraak.
Vrienden,
Wat goed om jullie allemaal hier bij elkaar te zien. Hopelijk ook allemaal in goede gezondheid. Ik wens jullie een geweldig 2018.
De campagne is nu echt begonnen. We hebben een fantastisch team. Kijk eens hoe divers, hoe fris. Alle lagen, wijken, leeftijden en afkomsten vertegenwoordigen we. En zo hoort dat ook.
We hebben een prachtig, links verkiezingsprogramma. Sociaal, eerlijk. Een programma voor iedereen.
We gaan knallen. Niet alleen spreken over links en sociaal. Doen. Erop af. Actie.
De Partij van de Arbeid gaat de komende weken meer dan 200 acties voeren. Ongelooflijk. Geen partij doet ons dat na. Dat is echt iets om trots op zijn. Nu al rode blosjes op de wangen van het campagneteam, van onze vrijwilligers. Prachtig om te zien. Echt geweldig.
Waar het de komende weken om gaat, is dat we de stad laten zien dat het eerlijk kan. Dat we de stad van iedereen zijn.
Na tien jaar crisis zijn de mensen in de stad in verwarring. Veel politieke partijen ruiken dat en zien hun kans schoon. Veel partijen, veel nieuwkomers. Zij spelen in op de onzekerheid. Op de versnippering. Maar ook op het ieder voor zich. Maar ik ben er van overtuigd dat het alleen kan, als we het samen doen.
Met een partij als de PVV zullen wij nooit kunnen samenwerken. Omdat ze categorisch mensen uitsluiten. Vanwege hun afkomst en hun geloof. Maar de Groep de Mos doet niet veel anders. Ook in hun ogen is de een meer waard dan de ander. Tegen alles en iedereen schoppen ze aan. Shockeren, schofferen en wegzetten.
Wij laten onze agenda niet bepalen door deze uitsluitingsagenda. Nooit. Wij zijn daar niet van.
Wij mogen ons ook niet neerleggen bij het ieder voor zich. Deze verkiezingen gaan over, wie er verbinden kan. Wie een verhaal voor de hele stad heeft. Voor iedereen.
Vrienden, laat ik jullie meenemen, naar een plek hier vlakbij.
Vanuit het raam daar op de twaalfde kijk je over de stad. Ik herinner me dat nog goed. De toren van de Grote Kerk. Ik keek steeds op de klok hoe laat het was.
Ik ben er de afgelopen zes jaar 3 keer geweest. Op die twaalfde verdieping in ons Westeinde Ziekenhuis. Op de kraamafdeling. En in die gang van dat toch wat oude ziekenhuis hangt een wand met kaartjes. Met de prachtigste namen. Ouders van kinderen die dankbaar zijn voor de zorg die ze kregen. Vaak omdat er iets meer nodig was dan wat hulp thuis bij de bevalling.
Al deze kindjes zijn geboren in ons Westeinde ziekenhuis. De meesten gaan gelukkig gezond naar huis.
In dat mooie ziekenhuis van ons wordt geen onderscheid gemaakt. Niet het inkomen van de ouders is bepalend voor de zorg die ze krijgen. Niet de kleur of de naam van het nieuwbakken Hageneesje.
Vrienden, dat Westeinde Ziekenhuis. Dat is de kraamkamer van onze stad. Letterlijk en figuurlijk. De start is er gelijk. Voor ieder kind. In dat ziekenhuis kan iedereen terecht komen. Jong, oud. Hier geboren, elders vandaan. En krijgt iedereen de zorg en aandacht die het verdient. Daar mogen wij trots op zijn.
Maar vanaf het moment dat de nieuwbakken Hagenaar of Hagenees de drempel van het Westeinde overgaat, lopen de paden uiteen.
Er is geen stad waar de wegen sneller uiteenlopen dan in Den Haag. En daarover gaan die komende verkiezingen.
De PvdA is de partij die er keihard knokt om die verschillen zo klein mogelijk te houden en te maken. In tijden van krimp. Maar zeker ook in tijden van voorspoed. Van economische groei. Als er iets te verdelen valt. Sterk en sociaal. Juist dan moeten we denken aan de kraamkamer van onze stad. Waar elke ouder het beste voor zijn of haar kindje wil.
Maar de werkelijkheid buiten is rauw en hard. Steeds minder zetten de Haagse politieke partijen iedereen voorop. Steeds vaker gaat het om eigen belangen.
Ik zie het als onze opdracht. Ons hard te maken voor iedereen.
Mede dankzij onze geweldige inzet de afgelopen jaren krabbelt de stad op en groeit de stad weer. We draaien weer zwarte cijfers, om het zo te zeggen. Juist omdat we investeerden en de economie niet kapot bezuinigden, is de motor weer gaan draaien.
We zien het aan ontwikkelaars in de stad, die weer vette winsten draaien. We zien het aan bedrijven die zich weer makkelijker vestigen. Een booming internationale sector, die werknemers meeneemt voor wie geen woning te duur is. Koophuizen zijn duurder dan ooit. Voor we het weten floreert de stad weer.
De grote vraag is: voor wie? wie profiteert?
Na de vorige verkiezingen hebben we gezegd: wij besturen alleen mee, als we de stad echt linksaf kunnen laten slaan. Maar als dat kan – en onze invloed is daar – dan doen wij mee.
Wij hebben – met name op het gebied van werk en inkomen – in de stad laten zien dat het kan. Een stad met goed werk voor iedereen.
Van de werklozen vier jaar geleden vond een kwart werk. 10.000 Hagenaars kwamen weer aan het werk! Van de jeugdwerklozen, meer dan de helft. In deze moeilijke tijd hielpen wij in de stad 1000 mensen via een STiP-baan aan het werk en zorgden wij voor beschut werk. De vegers kwamen weer in dienst. Wij deden dat. Onze wethouder Rabin Baldewsingh deed dat.
Wij zorgden ervoor dat er een armoede vangnet is dat zich met de besten kan meten in Nederland. Dat is echt iets om trots op te zijn. Wij deden dat.
Maar we kregen nog veel meer voor elkaar. Wij zetten de enorme laaggeletterdheid op de agenda. Vandaag nog. Lees het AD. Wij doen dat. Omdat de taal spreken bepaalt of je een kans hebt. Nog een hoop te doen, maar wij hebben er oog voor.
Wij waren het die inburgering terug haalden naar de gemeente, zodat mensen weer taalles krijgen. Wij waren het die wijkverpleegkundigen in de wijken terugbrachten. Wij waren het die de eigen bijdrage in de zorg afschaften. Wij waren het die met de ingewikkelde formulieren in de Wmo kapten.
Omdat we vinden dat iedereen mee moet kunnen doen. Omdat we het niemand gunnen in eenzaamheid te zitten.
Maar we moeten ook eerlijk zijn. Nog altijd hebben 30.000 mensen geen werk. En groeit 1 op de 4 kinderen in onze stad op in armoede. 1 van de 4 kinderen die ons Westeindeziekenhuis verlaat!
Nog altijd neemt de eenzaamheid toe en is de opvang van dak- en thuislozen niet goed geregeld.
Er is nog ongelooflijk veel om voor te knokken.
Resultaten zijn mooi. Maar verkiezingen gaan over de toekomst. Wat gaan we doen?
Waar de paden van de kinderen uit het Westeinde nog het meest uiteen gaan lopen? Dat gaat om iets zo eenvoudigs en basaal. Maar zo ongelooflijk belangrijk. Een dak boven je hoofd. Een betaalbaar en fatsoenlijk huis.
De stad is de grip op onze woningmarkt totaal kwijtgeraakt. Waar is het begrip volkshuisvesting?
Vanmiddag zijn we met elkaar de straat op gegaan om mensen te vragen hoe zij over een paar jaar denken te wonen. Want stel, je moet zelf verhuizen. Kleiner gaan wonen, omdat je ouder wordt. Je zoon of dochter gaat op zichzelf. Mensen van buiten komen naar de stad. Ook zij zoeken woonruimte. Gezinnen op zoek naar het huis met wat buitenruimte en een beetje groen in de buurt.
Ik zal u twee confronterende feiten presenteren: De wachttijd voor een sociale huurwoning loopt op van 4 jaar naar 7 jaar. De prijs van een koopwoning van nu 200.000 euro zal over vier jaar 387.755 euro bedragen.
Wie kan straks nog betaalbaar wonen? De nood is gigantisch. Als we niets doen, zal dat desastreus zijn. De woningnood zal compleet zijn.
Mensen met een gewoon inkomen komen dan niet meer in aanmerking voor een sociale huurwoning of betaalbare koop. Nu al moeten mensen voor een particuliere huurwoning 4 of 5 keer de huur aan salaris verdienen, om ervoor in aanmerking te komen! Koopwoningen zijn weg voor je erop geboden hebt.
Vrienden, voor velen wordt onze stad onbewoonbaar als we niets doen. De afgelopen jaren heeft het stadsbestuur zitten slapen. Wij hebben ze hier en daar nog een beetje kunnen opporren, maar al snel kwam de diepe winterslaap opnieuw. De HSP-wethouder Wijsmuller is van praten, praten, geen resultaten!
En weet je – veel mensen die nu goed wonen en liever zouden willen verhuizen – kunnen misschien nog wel even blijven zitten. Maar als de nood aan de man is kan je dat niet, bijvoorbeeld na een scheiding, of als je inkomen wegvalt. Als je van buiten de stad komt, of starter bent is het helemaal moeilijk. Als je ouder bent en kleiner moet wonen.
Goed wonen wordt iets voor de bovenkant. Voor mensen met vaste aanstellingen en topinkomens. Harry-modaal is de klos.
Mensen die niets kunnen vinden vallen zo gemakkelijk ten prooi aan malafide huisjesmelkers. Adri Duivesteijn liet me eens een zwartwitfoto zien met daarop borden voor de Schilderswijk: accepteer die huurprijs niet, woningeigenaren maken misbruik van je, zo waarschuwde de gemeente. Dat lijkt lang geleden, maar het is weer oh zo dichtbij als je de verhalen uit Laak, uit Valkenbosch en Leyenburg hoort.
Vrienden, wij kunnen dit tij keren. Wij kunnen er voor zorgen dat iedereen in onze stad betaalbaar kan wonen. En fatsoenlijk ook. Maar dan moet er wel een enorme bak geld tegenaan en moet het stadsbestuur niet op de handen gaan zitten, maar aanpakken. En dat is de afgelopen jaren gewoon niet gebeurd.
Zie daar de keuze die wij voor onze stad hebben. De keuze om wonen in onze stad aan de markt en de dikke portemonnees over te laten. Of te kiezen voor onze mensen. Mensen met een gewoon inkomen. Voor bescherming, betaalbare huur en betaalbare koopprijzen en voor een genadeloze aanpak van misstanden.
Kiezen we voor de huisjesmelker en de zogeheten organische ontwikkeling van rechts? Het niets doen dus?
Of zorgen we ervoor dat er gebouwd wordt en dat opbrengsten worden ingezet voor mensen voor wie een woning van 3 ton of meer; of huurlasten boven de 800 euro niet zijn weggelegd. En dat zijn er nogal wat!
De PvdA investeert: 40 procent sociale woningen. 40 procent voor mensen met een middeninkomen. 1 miljard aan investeringen. 1 miljard, dat is veel, maar het is zo hard nodig. Een keiharde aanpak van misstanden. Investeringen in duurzaamheid en de leefomgeving. Bewoners geld in handen geven om hun wijk mooier te maken. En al die investeringen leveren keiharde banen op.
Laat ik het heel duidelijk maken. Als het gaat om wonen: dan sluiten partijen als D66, de Haagse stadspartij en de VVD, mensen gewoon keihard uit. Met deze partijen zullen de woonlasten (huren en koopprijzen) en wachttijden voor betaalbare woningen exponentieel stijgen. Zal de leefbaarheid van de ons zo dierbare wijken achteruit hollen. In rap tempo. Dat mogen wij niet laten gebeuren.
Onder aanvoering van D66 hebben de rechtse partijen het toezicht op huisjesmelkerij afgeschaft. Het bewonersbelang werd ondergeschikt gemaakt. Ook dat moet worden teruggedraaid. Het gaat hier om volkshuisvesting.
Daarover gaan deze verkiezingen. Dat wij de huren niet laten oplopen. Dat elke bewoner van de stad in een fatsoenlijk huis mag wonen. Waar je geen last van vocht en schimmel hebt. En de huisbaas je niet op straat gooit als je gezicht hem niet aan staat. Waar de kinderen veilig kunnen spelen.
Dan moeten we investeren. Dan moeten we bouwen. Dan moeten we verduurzamen.
De meeste partijen steken hun hoofd in het zand. Wij gaan er staan. Wij trekken de stad door en kijken met bewoners, zoals in Spoorwijk dit weekend nog, hoe zij straks als er gesloopt en nieuw gebouwd kunnen terug komen. Met een betaalbare huur.
Wij staan ervoor. Dat bij nieuwbouw juist gebouwd wordt voor mensen met een modaal inkomen. Ook in wijken die het beter doen.
Huisvesting is veel te belangrijk om aan de markt of aan het toeval overlaten!
Wij doen het samen.
Terug naar het Westeindeziekenhuis. De kraamkamer van onze stad. Waar diversiteit onze kracht is.
Stel je nou toch eens voor. Dat je zegt: baby’tje Emma uit Bezuidenhout. Jij mag straks niet in Scheveningen wonen. Want daar gaan Scheveningers voor.
Stel je voor dat wij zeggen: Zakaria, jij komt uit Syrie. In Laak ben je niet welkom. Want je bent moslim.
Stelt je voor dat wij zeggen, Rick, jij kunt niet langer in een Haagse huurwoning wonen, want je hebt geen baan.
Vrienden, dit zijn fictieve namen. Maar geen fictieve voorstellen. Het is wat De Groep de Mos, de PVV en de VVD voorstellen. Zij gaan uit van een verdeelde stad. En zij verdelen die stad verder.
Maar vrienden, wij zijn één stad. Den Haag is de stad waar iedereen zich thuis moet voelen.
En als in die stad verdiend wordt. En het geld klotst tegen de plinten. Dan verdelen wij dat eerlijk.
Dan investeren wij. In voldoende betaalbare woningen. In onderhoud. In straten, wegen en pleinen. Overal. Niet alleen in Scheveningen. Niet alleen op het zand. Overal. Wij investeren in onze wijken.
En wij investeren in elkaar. In werk voor iedereen. Ook als volledig werken er niet inzit. Ook al als je lang zoekt. Wij geven het niet op.
Dan pakken wij discriminatie op de arbeidsmarkt echt aan. Dan accepteren wij het niet dat de politie mensen op basis van hun achtergrond staande houdt en het korps een witte club is.
Dan accepteren wij het niet dat je geweigerd wordt in de kroeg op vanwege je kleur. Dan strijden wij voor diverse besturen en een divers personeelsbestand op het stadhuis.
Dan laten wij we ons niet tegen elkaar uitspelen. Dan gaan we voor Een den Haag. Voor iedereen.
Vrienden, de komende twee maanden, lopen wij ons het rode vuur uit de sloffen. Voor een eerlijke stad. Waarbij we de samenwerking zoeken met iedereen die een ikke-ikke-ikke stad niet ziet zitten. Met iedereen die wil knokken voor een stad voor iedereen.
We doen het samen. Samen met onze linkse bondgenoten. Met de mensen die onze daklozen opvangen. De leden van de huurdersverenigingen, die precies aanvoelen waar het goed en minder gaat. Met de docent die elke dag knokt voor kansen voor kinderen, de agent die investeert in de buurt.
Eén stad, is niet jezelf voorop stellen, maar de boodschap van eerlijk delen. En solidariteit.
Ik zie het weer voor me. Op de twaalfde verdieping van het Westeinde. Dat enorme geluk. Van een pasgeboren kind. Dat een prachtige toekomst tegemoet gaat.
Ik wens ons toe dat elk kindje dat op dat kaartje in de gang van het Westeinde ziekenhuis gedrukt staat, met een gerust hartje het ziekenhuis verlaten. Dat er een toekomst aan komt in onze mooie stad, waarvan je alleen maar kunt dromen.
Voor iedereen.
