Als we jongeren, starters en ouderen betaalbaar willen laten wonen, moet er nu ingegrepen worden. Zonder extra investeringen en regie lossen we de woningnood niet op. Dat is onacceptabel en asociaal. Daarom luiden we samen met de PvdA-lijsttrekkers uit de regio Haaglanden, Tweede Kamerlid Henk Nijboer (PvdA) en fractievoorzitter Provinciale Staten Zuid-Holland Ron Hillebrand de noodklok. We pleiten vandaag voor keiharde afspraken over het aantal te bouwen woningen in de regio in ons woonpact.
“De wachttijd voor een betaalbare woning is al onaanvaardbaar lang, en als er niets gebeurt verdubbelt deze de komende vier jaar. Een goede woning wordt voor steeds meer mensen onbetaalbaar in de Haagse regio. Daarom moeten we nu handelen. Iedereen moet zeker kunnen zijn van een goede woning”, aldus Henk Nijboer. Wij willen dat het Rijk en de provincie harde afspraken met de gemeenten maken over woningbouw: hoeveel woningen en voor welke doelgroep. De rijksoverheid moet samen met de provincie de regie pakken om afdwingbare afspraken met de gemeenten in Haaglanden te maken om voldoende woningen te bouwen. We pleiten ervoor om om de bouw van zowel sociale als middeldure woningen fors op te voeren. Met de afspraken die corporaties en gemeenten nu in concept hebben liggen, bouwen we nog niet de helft van wat nodig is. De investeringscapaciteit is in Haaglanden op dit moment het laagst van Nederland. Dit kan niet langer zo. Straks kunnen mensen met een laag inkomen, met AOW en een beetje pensioen, of een gewoon inkomen helemaal geen woning meer vinden. Dat moeten we niet laten gebeuren.
Het Rijk moet over de brug komen met een investeringsfonds. De Tweede Kamerfractie van de PvdA heeft in de tegenbegroting ruim 1 miljard gereserveerd voor meer woningbouw, betaalbare huren en verduurzaming. “Dat kan ook makkelijk, alleen al het niet afschaffen van de dividendbelasting levert 1,4 miljard op!”, aldus Nijboer. De Haagse PvdA speelt in het eigen verkiezingsprogramma 1 miljard vrij voor 16.000 betaalbare woningen in Den Haag.
Maar dan moet het wel gebeuren. Echt in actie komen. Margot Kraneveldt (lijsttrekker PvdA Zoetermeer): “De tijd van naar elkaar kijken en hopen dat de buurgemeente de betaalbare woningen wel bouwt, is echt voorbij. Hier worden mensen met een gewoon inkomen de dupe van. Dit afschuifgedrag heeft alleen maar verliezers.”
De vijf punten waarmee we de woningnood in de Haaglanden aanpakken
1 Keiharde afspraken tussen Rijk, provincie en gemeenten over aantal te bouwen woningen
Het Rijk en de provincie maken kwantitatieve afspraken voor de ontwikkeling van de betaalbare woningvoorraad in de regio Haaglanden. Er wordt een resultaatsafspraak (geen inspanningsverplichting) voor het aantal te bouwen betaalbare woningen gemaakt per gemeente, zodat we als regio iedere woningzoekende goed kunnen huisvesten. Zo wordt voorkomen dat jonge gezinnen en starters uit de regio vertrekken, of dat ouderen niet kunnen doorstromen naar een kleinere woning of zorgwoning. Gezien de verwachte bevolkingsgroei in de regio Haaglanden richten de afspraken zich op het aantal van 24.000 sociale huurwoningen (twee keer het aantal dat nu in het convenant Gaten Dichten is afgesproken). Daarnaast een even zo groot aantal middeldure huur- en koopwoningen.
Geen van de gemeenten mag op enigerlei wijze onder het huidige percentage sociale woningen zakken. Sterker nog, kijkend naar de demografische ontwikkeling, is een toename van het percentage wenselijk. Verkoop van sociale woningen wordt dan ook een halt toe geroepen. Waar het echt niet anders kan, komt er een vergelijkbaar aantal voor terug.
2 Voorfinanciering overheid
Rijk, provincie en gemeenten maken substantieel middelen vrij voor de woningvoorraad en voeren een actieve grondpolitiek om de (betaalbare) woningproductie te stimuleren. Door op te treden als gezamenlijke risicodrager van voorgefinancierde investeringen in nieuwbouw en verduurzaming worden de investeringsmogelijkheden verder vergroot.
3 Structureel vergroten van de investeringscapaciteit
De gemeenten in Haaglanden gaan corporaties van buiten de regio uitnodigen om te investeren in de regio, zodat de investeringscapaciteit structureel wordt vergroot. Het is te makkelijk alleen naar gemeenten en woningcorporaties te kijken. De nood is daarvoor simpelweg te hoog. Om corporaties meer ruimte te geven, wordt het Rijk gevraagd een deel van de Vestiaschuld kwijt te schelden, met als voorwaarde dat de extra investeringsruimte expliciet benut wordt voor de bouw van betaalbare woningen in de regio Haaglanden. Er wordt 1 miljard rijksgeld beschikbaar gesteld voor onderhoud en nieuwbouw van woningen als het aan de PvdA ligt.
4 Gezamenlijk fonds verduurzaming
Er komt een gezamenlijk fonds (gevuld met rijks-, provincie- en gemeentemiddelen naar rato) waarmee corporaties de mogelijkheid krijgen versneld de woningvoorraad te verduurzamen. Deze overheden zijn risicodrager en ontvangen de rendementen van de investeringen op de lange termijn. Om de gehele woningvoorraad te verduurzamen, moeten we investeren daar waar de markt dat niet zelf doet. Zeker bij betaalbare woningen moeten de investeringskosten en de lagere energielasten hand in hand gaan. Hard punt is dat ook huurders financieel moeten profiteren van verduurzaming. Nog te vaak wordt de winst die wordt geboekt door besparingen doorberekend in hogere huren. Dat is niet eerlijk. Zo draaien de laagste inkomens op voor de kosten van een duurzamer samenleving. De besparingen die worden gerealiseerd moeten huurders ook daadwerkelijk merken in de portemonnee. De PvdA wil dat tenminste de helft van de besparingswinst terecht komt in de portemonnee van huurders. Niet alleen worden de woningen comfortabeler, het creëert werkgelegenheid, stimuleert duurzaamheid en scheelt bewoners bovendien iedere maand in hun portemonnee.
5 Prijsregulering middeldure vrije sector
In de regio wordt een dwingend stelsel van prijsregulering van middeldure vrije sector huurwoningen geïntroduceerd. Middenhuur is in de praktijk vaak te dure huur. Dat moeten we niet toestaan. Ook huren boven de huurtoeslaggrens moeten worden beschermd tegen exorbitante huurstijgingen. Bewoners moeten de mogelijkheid hebben om door te kunnen groeien in de regio, het liefst in de eigen omgeving. Mensen die niet meer in aanmerking komen voor de sociale huursector willen doorverhuizen naar een betaalbaar huis. Op dit moment wordt er steeds meer huur gevraagd voor kleine appartementen. Via het grondbeleid, de erfpachtmogelijkheden en/of nieuwe bestemmingsplannen houden we zo de huurprijsstijging in dit segment beperkt.
