Laten we samen werken aan een Den Haag voor iedereen

We zijn toe aan de laatste begroting van dit college. Ik kan niet anders zeggen dan dat dit college een knappe prestatie heeft geleverd. Vijf heel verschillende partijen hebben elkaar gevonden in een moeilijke tijd. Als PvdA-man ben ik trots op de resultaten en de plannen. Maar we zijn er nog niet. Drie immense uitdagingen heeft dit college niet het hoofd geboden. Of nog niet. En hier biedt deze laatste begroting wat de PvdA betreft onvoldoende antwoord op.

Lees hieronder mijn inbreng tijdens de behandeling van de gemeenteraad.

Voorzitter,

Elke dag zijn wij hier en in de stad met tastbare dingen bezig. Hoe lang moet je wachten op een betaalbaar, geschikt huis? Is je straat op orde? Kunnen kinderen veilig spelen? Is er goed werk, voor een fatsoenlijk salaris? Kan iedereen eerlijk solliciteren? Kan je kind naar huiswerkbegeleiding, ook als je een klein inkomen hebt?

Onze prachtige stad kan altijd beter. Mensen regelen veel zelf, met elkaar. Als je ziet wat Buurtpreventieteams, zoals in Spoorwijk, voor elkaar krijgen. Als je alle vrijwilligers op de sportvelden ziet.

Sommige zaken kunnen mensen niet individueel regelen. Daar is hulp bij nodig, of vereende kracht. Van een overheid – van en voor Hagenaars – die geen zaken overneemt, maar versterkt waar dat helpt. Samen regelen we zaken vaak beter wanneer we dat allemaal op ons eentje zouden moeten doen.

Het belang van een sterke gemeente wordt je duidelijk als je in een wijk als Transvaal loopt. Woningen vaak dermate slecht onderhouden en klein, dat het niet zo gek is dat er veel op straat gehangen wordt. Ondanks veel initiatief om de wijk schoon te houden en ondanks de nodige handhaving is het Kaapseplein geen schone en veilige plek is om te spelen voor kinderen.

Als er op allerlei signalen niets gebeurt, worden mensen moedeloos. Er kan dan gemakkelijk een gevoel van achtergesteldheid ontstaan. Van “hoort mijn wijk er niet bij dan”; hoor ik er niet bij? En voorzitter, is dat gevoel dan ten onrechte? Als je ziet dan het in andere wijken aanmerkelijk beter op orde is? Nee. Graag een reactie van de stadsdeelwethouder.

Neem de dalende aangiftebereidheid. Dat is niet bepaald een teken dat mensen denken: “Nou, hiervoor vind ik in de gemeente, in de politie, in de politiek, een bondgenoot”. Het is goed dat de burgemeester tot de bodem gaat uitzoeken hoe dit kan en hoe dit beter kan. Graag een bevestiging.

Voorzitter, de PvdA maakt zich hier zorgen over. Onze stad is geweldig. Maar lang niet iedereen profiteert mee.

Begroting

Voorzitter, we zijn toe aan de laatste begroting van dit college. Ik kan niet anders zeggen dan dat dit college een knappe prestatie heeft geleverd. Vijf heel verschillende partijen hebben elkaar gevonden in een moeilijke tijd. Als PvdA-man ben ik trots op de resultaten en de plannen.

Dit college investeert in werk, in keiharde banen. 1000 mensen krijgen hun eigenwaarde terug, die zonder Stipbaan, volledig zouden zijn opgegeven.

Bijna 10.000 banen zijn er in totaal bij gekomen. 10.000 mensen doen weer mee. Hulde.

Dit college heeft de wijkaanpak opnieuw uitgevonden. Van links tot rechts ondersteund. Door naast veiligheid en de fysieke kant, te kijken naar wat er voor mensen nodig is. Onze stad is met de Schilderswijkrellen keihard met de neus op de feiten gedrukt. We zien dat er meer nodig is dan een opknapbeurt en politie-inzet, om discriminatie en achterstelling tegen te gaan.

De rellen hebben ook sceptischer partijen doen inzien, dat wijkaanpak nodig is. Dat jongerenwerk geen vies woord is, maar dat die straatcoaches hard nodig zijn, dat je radicalisering en ontsporing kunt voorkomen. De gele hesjes werden onze groengele trots. Omdat we mensen verantwoordelijkheid hebben gegeven, omdat ze er mogen zijn. Doen we dit nu meer? Zetten we overal in op deze verbinding is mijn vraag aan het college. Want ik kan u vertellen, risico’s op ontwrichting, criminaliteit, radicalisering, doen zich op veel meer plekken voor in de stad.

Dat mensen zonder schulden weer echt vooruit moeten kunnen, staat op de agenda, ook in deze begroting. Er zijn flinke verbeteringen ingezet in de schuldhulpverleningstrajecten. We zijn op weg. Welke vervolgstappen zet het college in 2018?

Dat geldt ook voor taal. Met onze motie om laaggeletterdheid aan te pakken is het college gestart. Daar moet de komende jaren echt meer geld bij, maar er is een start. 80.000 mensen die de taal niet goed spreken en schrijven. Een gigantische uitdaging. Ik ben benieuwd of de wethouder het met ons eens is dat hier de komende jaren fors geld bij moet. Wat gaat zij doen?

Uitdagingen

Voorzitter, drie immense uitdagingen heeft dit college niet het hoofd geboden. Of nog niet. En hier biedt deze laatste begroting wat de PvdA betreft onvoldoende antwoord op.

Wonen

Simpel. Er is woningnood. Prijzen rijzen de pan uit.

Ja, de raad heeft het college gedwongen de woningproductie te verdubbelen. Maar het is bij lange na niet genoeg. Er moeten met de nieuwe prognoses 16.000 betaalbare woningen bij. En hiervoor is substantieel te weinig geld. Ook in deze begroting. Waarom daar niet nadrukkelijk in geïnvesteerd vraag ik aan de wethouder? Waarom niet alvast gereserveerd?

En waar het echt te weinig over gaat, is de staat van de particuliere woningvoorraad. In onze stad worden – in tegenstelling tot andere steden – de meeste sociale huurwoningen verhuurd door particulieren. En dat zijn niet allemaal nette huisbazen. Steeds vaker gaat dit mis. Te hoge huren, onterechte kosten en bedreiging en intimidatie van huurders zijn aan de orde van de dag en absoluut ontoelaatbaar. Doordat we te weinig bouwen worden mensen in de armen gedreven van malafide huisjesmelkers die een loopje nemen met de fatsoensnormen. En dat gaat als we niets doen, alleen maar erger worden.

Voorzitter, de PvdA presenteert daarom vandaag een 5-puntenplan om malafide huisjesmelkers en misstanden in de particuliere woningsector aan te pakken. Wij willen een vergunnings- en registratieplicht voor alle verhuurders. Houd je je niet aan de voorwaarden, dan zijn je dagen als verhuurder geteld. We verdubbelen de capaciteit en bevoegdheden van de pandbrigade en gaan leegstand tegen door het voorkeursrecht vaker in te zetten. De PvdA krijgt graag een reactie van de wethouder in zijn termijn. Want huurders – voorzitter – hebben het steeds moeilijker in onze stad.

Diversiteit

Voorzitter, hoe krijgt iedereen een kans in onze stad? Door je best te doen. Zeker. Maar als het zelfs dan niet lukt? Omdat je mogelijke werkgever het niet heeft op je moeilijke achternaam. De portier van de kroeg het niet heeft op je kleur?

Voorzitter, anoniem solliciteren, ja. Een diversiteitsquotum, diversiteit bespreekbaar maken, experimenten met stopformulieren, een ambitie bij de politie om diverser te worden en het divers vakmanschap te vergroten. Ja, er worden kleine stapjes gezet. Maar voorzitter, waar diversiteit in het DNA van de stad zit, zit het niet in het DNA van onze bedrijven, onze besturen en zelfs niet van de gemeente.

Het is niet genoeg. De diversiteit van onze stad zien we niet terug in onze organisaties. Hier graag ambitie van het college voor 2018. Ik zou hier specifiek de burgemeester als verbinder pur sang ook om een reactie willen vragen. Waar de stad behoefte aan heeft is een gesprek over dit belangrijke onderwerp. Want het raakt hen. Hoe gaan we discriminatie tegen, hoe telt iedereen mee? Hoe gaat het college dat organiseren?

Bestaanszekerheid en werk

10.000 banen. Yes. Maar ’t was wel het laaghangend fruit.

Het is nu zaak dat de meest kwetsbare groepen voor werkloosheid; de minst kansrijken op de arbeidsmarkt, alle aandacht krijgen.

Ik heb het vaker gezegd, voor mensen die een vak geleerd hebben, is er nu geen goed economisch beleid. Dit zal echt moeten komen van overheidsinvesteringen in woningbouw, in de zorg, in verduurzaming. Banen die werk betekenen voor Hagenaars en investeringen zijn in een groeiende stad. Wat mij betreft start het college nu al met het volgende 10.000 banenplan. Is het college bereid de contouren hiertoe uit te tekenen? Want we kunnen hiermee niet wachten.

Er zijn betere alternatieven voor LegoLand en Volvo Ocean Race. Alternatieven die ons minder kosten en meer banen opleveren. Steek die investeringen in wonen, duurzaamheid, of de zorg. Investeringen die zich terugbetalen voor iedereen. Mijn oproep aan het college is nog eens, kijk naar de mensen die de banen het hardst nodig hebben. Laat de economie voor de stad werken en niet andersom.

Regeerakkoord

Voorzitter, het college lijkt in juichstemming over de hoeveelheid middelen die volgen uit het Regeerakkoord. Wat we minder hoorden, was realisme over de enorme uitdagingen die het rijk over ons uitstort. Die uitdagingen, daar hebben we zorgen en vragen over.

Kan het college aangeven wat het schrappen van de loonkostensubside betekent? Mag ik er van uitgaan dat het college niet gaat toestaan dat mensen met een arbeidsbeperking onder minimumloon moeten werken?

Dit geldt ook voor vluchtelingen. Ik stond te klapperen met de oren dat D66 en de ChristenUnie akkoord zijn gegaan met het schandalige plan om vluchtelingen de toegang tot onze verzorgingsstaat te beperken. Terwijl we samen hebben opgetrokken in deze raad om in het sociale domein alles te doen om de integratie van statushouders goed te laten verlopen, verzaken zij op landelijk niveau. Wat zijn de kosten hiervan? Hoe gaan wij in onze stad een oplossing vinden?

Ook op het gebied van zorg begrijpen wij de beslissingen van het nieuwe kabinet niet. Terwijl ze de eigen bijdrage in de wmo voor de hoogste inkomens verlagen, vragen ze de gemeenten om het hierdoor ontstane gat maar even op te lossen. Voorzitter, dit is onbegrijpelijk. Ook de voorgestelde bezuiniging op wijkverpleegkundigen is onbegrijpelijk, terwijl zij juist zo van belang zijn in de wijken die het al minder hebben. Hoe anticipeert het college op deze risico’s?

Wensen

Voorzitter nog een enkel punt. De eigen bijdrage voor Wmo en dagbesteding is weg. Mooi. Het college dekt dit echter plots uit de zorgbegroting zelf in plaats van uit het overschot van de afgelopen jaren. Een nadrukkelijke wens van de wethouder. Interessant. Maar erg onverstandig. Zeker met de dreigende tekorten, door het kabinetsbeleid. Want u kunt nu minder opvangen. Mijn vraag aan het college: wat nu bij tekorten? Is hierin voorzien in de algemene middelen? Wordt een groter risico toegepast?

Voorzitter, de PvdA ziet geen onderbouwing van een deel van de middelen in de zorg en welzijnsparagraaf. Kunnen de innovatiegelden die fors zijn opgeplust niet worden ingezet, waar het college nu al vooruitloopt op een afname van het budget?

Voorzitter, de PvdA-fractie ziet een groeiende behoefte van bewonersinitaitieven en vrijwilligersorganisaties die ergens in hun buurt willen vergaderen. Bent u bereid leegstaand vastgoed en andere opties te verkennen om deze initiatieven een plek te geven?

Den Haag is een inclusieve en sociale stad. De vraag voor de komende tijd is: willen we dat blijven?

Kiezen we voor de huisjesmelker, of voor de huurder? De eigenaar van LegoLand en de Volvo Oceaan Race, of voor mensen die dagbesteding en begeleiding nodig hebben? Kiezen we voor een gelijke kans op een baan?

Voorzitter, de PvdA wil samenwerken. Samen werken aan een sterk en sociaal Den Haag. Waar iedereen betaalbaar kan wonen. Waar iedereen zich thuis voelt. Waar iedereen kans maakt op een goede baan en de zorg krijgt die ze nodig hebben.

Laten we samen werken aan een Den Haag, voor iedereen.