Prostitutie: belang van sekswerkers voorop

Vandaag sprak de gemeenteraad over de toekomst van de Doubletstraat en de Geleenstraat, de twee straten met raamprostitutie in Den Haag. De PvdA vindt dat de belangen van sekswerkers, maar ook van de bewoners van de Geleenstraat, in de discussie over de eventuele sluiting van de Doubletstraat te vaak vergeten worden en ziet pas iets in sluiting van de ramen als er een veilige, alternatieve locatie is zonder dat overlast verschoven wordt naar andere woonwijken in de stad.

De discussie over de sluiting van de Doubletstraat speelde nadat het CDA pleitte voor het ‘Groningse model’: de sluiting van één van de twee straten met raamprostitutie in de Groningse binnenstad. Voor ons is dit geen optie zolang er geen alternatieve locatie is. Niet alleen omdat de kans groot is overlast zich zal verplaatsen naar de Geleenstraat, maar ook omdat veel vrouwen die werkzaam zijn in de Doubletstraat gedwongen worden om over te stappen naar het illegale circuit, buiten het zicht van hulpverlenende instanties.

Ervaringen uit Groningen en Utrecht – waar in 2013 alle raamprostitutie aan het Zandpad werd gesloten – laten zien dat sekswerkers er na de sluiting moreel, financieel en qua gezondheid slecht voorstaan, na jaren nog zonder werk en met hoge schulden zitten en overstappen naar illegale privéhuizen, massagesalons en thuisprostitutie. In Groningen maakte geen enkele vrouw gebruik van de ‘uitstapprogramma’s’ die zouden voorzien in een andere toekomst voor sekswerkers. Dit mag in Den Haag niet gebeuren: sekswerkers moeten hun werk kunnen doen in een veilige en transparante omgeving, en niet worden weggedrukt in de rafelranden van de samenleving.

Terwijl Shop en andere hulpverlenende instanties ontzettend goed werk doen: succesvolle in- en uitstapprogramma’s, speekuren met accountants, advocaten en medisch specialisten, en goed contact met de vrouwen (en mannen) in de Doublet- en Geleenstraat. Vrouwen ertoe dwingen om in de illegaliteit te verdwijnen betekent dat ze uit beeld raken van deze instanties.

In 2012 heeft de gemeente op initiatief van de PvdA en VVD laten doorrekenen hoeveel het zou kosten om alle raamprostitutie te verplaatsen naar een nieuwe, alternatieve locatie in de stad. Dit bleek onhaalbaar duur. Deze week meldde maatschappelijk projectontwikkelaar Non Nobis in het AD heil te zien in raamprostitutie aanbieden op een alternatieve locatie waar veiligheid en transparantie voorop staan. Dit lijkt een mooi plan en het zou goed zijn om alle ins- en outs over de haalbaarheid en kosten inzichtelijk te krijgen.

Leefbaarheid en veiligheid rond de Doubletstraat is belangrijk, voor bewoners én voor sekswerkers. Daarom moet overlast door bijvoorbeeld drugshandel keihard worden aangepakt. We zijn blij om te zien dat andere partijen, waaronder het CDA, inzien dat het sluiten van de Doubletstraat geen optie is zolang er geen goed alternatief is voor sekswerkers. We roepen het college daarom ook op om, wanneer deze discussie in de toekomst speelt, in gesprek te blijven met alle partijen: niet alleen bewoners, maar ook sekswerkers, exploitanten, hulpverleners en de politie. Alleen dan zorgen we voor een veilige en leefbare woon- en werkomgeving alle Hagenaars.

Lees hieronder de bijdrage van Martijn in het debat.

Prostitutie in de stad. Veel mensen zien dat liever niet. Begrijpelijk wanneer we kijken naar de misstanden, of wanneer mensen last hebben van overlast. Maar laten we elkaar niets wijsmaken. Prostitutie is ongeveer zo oud als de mensheid. En volgend jaar, over tien jaar en over honderd jaar zal er nog prostitutie zijn in onze stad.

De vraag is dus niet of, maar hoe en waar we prostitutie vormgeven. In het zicht, menswaardig, met oog voor het welzijn van de werkers en de buurt. Daar hebben we bij het bespreken van de prostitutienota ook al uitgebreid bij stil gestaan. Mijn fractie verbant liever vandaag dan morgen mensenhandel en illegale praktijken uit de stad. De forse groei van thuisprostitutie en onoorbare praktijken bij massagesalons en eethuizen zijn buitengewoon zorgelijk. Voor een hongerloontje, zonder enige bescherming worden uitgebuit in de seksindustrie, dat is het vreselijkst wat een mens kan overkomen. Mensenhandel verbannen kan alleen als je zicht houdt op de branche.

Veel partijen hebben op een intensievere aanpak van misstanden aangedrongen. De PvdA ook. Dat begint bij inzicht en in het zicht krijgen. Frequente controles van de prostitutiezones, maar ook controles op andere plaatsen waar illegale prostitutie voorkomt. Anders hebben mensenhandelaren en uitbaters vrij spel. Hoe gaat het hier nu mee vraag ik aan het college? Krijgen we zicht op de Thaise en Chinese wellnessbranche? De thuisprostitutie? Krijgen we er zicht en grip op? Mijn partij maakt zich grote zorgen over de uitwassen.

Vandaag gaat het over twee prostitutiestraten: de Doubletstraat en de Geleenstraat. Staat de PvdA nu te juichen om de twee prostitutiestraten in onze stad? Nee, zeker niet. Ik begrijp heel goed dat dit druk geeft op de buurt. Met name de zaken die eromheen spelen: drugshandel, provocerende en overlast gevende jeugdgroepen, ga zo maar door. Dat moet bestreden worden. Ten aanzien van de Doubletstraat zijn hier stapjes gezet, maar het is nog niet genoeg. Met bewoners moeten we door op de ingeslagen weg. Ook rond de Geleenstraat is er overlast, al is de Rivierenbuurt erachter in sneltreinvaart aan het opkrabbelen. Neemt niet weg dat er zorgen zullen blijven. Daar moeten we mee aan de slag blijven. Heeft het college het gevoel dat alle randverschijnselen onder controle zijn? Bijvoorbeeld jeugdbendes, bijvoorbeeld drugscriminaliteit?

De PvdA kan zich vinden in het bestemmingsplan dat voorligt. Op dit moment ligt er geen onderbouwd en uitgewerkt alternatief voor beide straten. Want zeker, wij willen daarover blijven nadenken. Maar dan wel met oog voor omwonenden, maar ook toekomstig omwonenden bij een eventueel alternatief en de dames in kwestie. Ik heb met name dat laatste sterk gemist in de discussie de afgelopen maanden.

Partijen die zonder enig alternatief en doorrekening roepen een van de straten te willen sluiten houden de boel voor de gek, of laten de vrouwen om wie het hier gaat in de kou staan. Dat is mensen in de buurt hoop geven, die er voorlopig nog niet is. Het zonder alternatief sluiten van de Doubletstraat jaagt sekswerkers linea recta in de handen van uitbuiters. Dat is niet waar de PvdA voor kiest. Terwijl dames en pandeigenaren daar nu juist in beeld zijn, tot het bot worden gescreend en in de gaten gehouden worden. En  prostituees kunnen worden geholpen met het werkomstandigheden, welzijn en waar mogelijk bij het uittreden. Ik ben dan ook blij dat – naar het lijkt – het Gronings model, ook voor bepaalde partijen in deze raad nu van tafel is.

Voorstellen om prostitutiezones sluiten voordat er een beter alternatief is, zowel voor Doublet als Geleenstraat overigens – zal de PvdA nooit kunnen steunen. Dat leidt tot meer sekswerkers in benarde posities, het verplaatsen van de leefbaarheidsproblemen. We zien dat in Groningen – we weten totaal niet wat er met de sekswerkers is gebeurd – en we zien dat in Utrecht. Daar heeft men het wel in beeld gebracht. De conclusie van de Universiteit Utrecht: ik citeer  “Honderden sekswerkers, die niets met de mensenhandel problematiek te maken hebben gehad, zijn slachtoffers geworden van ondoordachte en overhaaste beleidsbeslissingen van de gemeente Utrecht om het Zandpad te sluiten ‘Bordelen sluiten is ogen sluiten’.” Veel dames in financiële problemen, werkloos, in verslechterde gezondheid. Verplaatsing naar niet-geregistreerde settingen (thuis, prive), etc.

Voorzitter ik rond af. We hebben gisteren gehoord dat er door Non Nobis een alternatief wordt aangedragen. Laten we de voors en tegens goed in beeld brengen. De consequenties van verplaatsen uit de binnenstad, de gevolgen voor de buurt waar het wel kan, het welzijn van de sekswerkers, de kosten, etc. Vervolgens is ook weer de vraag legitiem wat we doen met de Doubletstraat en Geleenstraat. De volgorde is dan: eerst alternatief, dan eventueel sluiten.

Tot dan is het zaak dat de gemeente zeer strikt handhaaft op misstanden en inzet op het welzijn van de sekswerkers. Stop het niet weg, houdt het in het zicht.

Helemaal tot slot. Het noodgebied. We kunnen instemmen met de verkleining van het gebied. We lezen dat de aanpak intensief blijft. De straten die nu worden vrijgegeven zijn evident veiliger. Hopelijk zet die trend zich door.