Stel je voor: vandaag vier je je 20ste verjaardag. Hoera, de wereld ligt aan je voeten! Toch? Je leven tot nu toe samengevat: ruzie en spanningen thuis. Je ouders in vechtscheiding. School gaat niet goed. Jeugdzorg. Depressie. Thuis loopt het stroef. Je wordt 18. Het gaat oké. Met flexbaantjes in je horeca red je het net, je huurt een kamer. Je krijgt een vriendje. Blijkt een hork. Het gaat uit. Je depressie steekt weer de kop op. Niks lukt even, laat staan werken. En zo komt het dat je op je verjaardag aanklopt bij de gemeente voor een bijstandsuitkering.
Dan begint het pas
De gemeente zegt dat je eerst vier weken naar een baan moet zoeken voor je een uitkering krijgt. Maar je zit nu thuis, je hebt geen inkomen en volgende week moet je de huur overmaken. Hoeveel je precies krijgt als uitkering is onduidelijk: je leest dat dit €258 euro is. Veel te weinig, maar ze gaan er vanuit dat je hulp krijgt van je ouders. Terwijl het daar juist niet zo lekker mee liep. En als het over een paar maanden weer wat beter gaat, en je langzaam weer wat uren kunt draaien in de horeca? Dan wordt je loon helemaal afgetrokken van je uitkering. Niet erg motiverend.
Watertrappelen in de bijstand
Dit is de realiteit voor veel jongeren in de bijstand, ook in Den Haag. De Nationale ombudsman deed onderzoek en ziet dat jongeren in de knel komen. In het rapport ‘Watertrappelen in de bijstand’ doen ze aanbevelingen hoe de overheid jongeren meer zekerheid kan bieden. Onze fractievoorzitter Janneke Holman vindt samen met andere partijen in de gemeenteraad dat de gemeente hier snel aan de slag moet.
Zoektermijn afschaffen
Vorig jaar vroeg Janneke al samen met de SP of de zoektermijn van vier weken afgeschaft kan worden, naar voorbeeld van Utrecht. Daar kwamen ze tot de conclusie dat eigenlijk alle bij alle jongeren die een bijstandsuitkering aanvragen meer aan de hand is, zoals psychische problemen of schulden. Zodra een jongere in Den Haag een bijstanduitkering aanvraagt vindt er meteen een gesprek plaats. Als het nodig is, wordt er afgeweken van de zoektermijn. Dat was één van de redenen dat Den Haag het voorbeeld van Utrecht niet wilde volgen. Onterecht, vindt Janneke: ook de Nationale ombudsman zegt nu dat de zoektermijn onwenselijk is, en dat het jongeren aan de voorkant al afschrikt om überhaupt hulp te zoeken.
Maak bijverdienen mogelijk
De Nationale ombudsman zegt ook dat er meer helderheid moet komen hoe hoog de bijstandsuitkering is die jongeren krijgen. Want als een jongere niet thuis woont en de ouders niet kunnen helpen, krijgen ze vaak meer dan de €258 euro. Hoe hoog deze jongerennorm is, verschilt per gemeente. Daarom wil Janneke weten hoe dit in Den Haag geregeld is.
Een andere belangrijke aanbeveling is dat het mogelijk moet zijn om bij te verdienen naast je bijstandsuitkering. Als je dus langzaam weer een beetje kunt gaan werken, hou je er niks aan over. Voor volwassenen boven de 27 jaar is dit wel geregeld, voor jongeren niet. Daarnaast geeft het veel onzekerheid en stress hoeveel van je uitkering je overhoudt als je deeltijd- of flexibele baan hebt.
Den Haag moet aan de slag
Kortom, genoeg punten om ook in Den Haag mee aan de slag te gaan. Want juist jongeren die hulp nodig hebben moeten kunnen rekenen op de steun van de gemeente. Daarom heeft Janneke schriftelijke vragen aan het college gesteld samen met de SP, GroenLinks, D66, Partij voor de Dieren en ChristenUnie/SGP.